Στην αποκλειστική συνέντευξη στο CNNTurk, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τζεφ Φλέικ, παρά τις επίμονες ερωτήσεις σχετικά με τις έντονες στρατιωτικές κινήσεις στην Αλεξανδρούπολη, ο Αμερικανός πρέσβης διαβεβαίωσε την τουρκική κοινή γνώμη για άλλη μια φορά ότι η αμυντική ενίσχυση της Αλεξανδρούπολης αποτελεί στήριξη προς την Ουκρανία, ως κρίσιμη για την ευρύτερη περιφερειακή σταθερότητα.
Αναφερόμενος στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, εξέτασε το θέμα των F-16, εκφράζοντας αισιοδοξία για τη συνέχιση της συνεργασίας με την Τουρκία, παρά τις προκλήσεις, ωστόσο βλέπει ακόμη μακριά το ενδεχόμενο απόκτησης και F-35 από την Άγκυρα.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το θέμα της Αλεξανδρούπολης
Ο Αμερικανός πρέσβης εκφράζει αισιοδοξία για τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και απορρίπτει τις τουρκικές ανησυχίες για τη στρατιωτική ενίσχυση της Αλεξανδρούπολης και χαρακτηρίζει ως αβάσιμους ορισμένους ισχυρισμούς περί ‘ευνοούμενης’ Ελλάδας από τις ΗΠΑ.
«Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν έχουν καμία βάση. Εκτιμούμε την Τουρκία, τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ και την Ελλάδα. Δεν ευνοούμε τον έναν έναντι του άλλου.
Αναφερθήκατε στην Αλεξανδρούπολη. Υπάρχει μια μικρή συσσώρευση δυνάμεων εκεί, αλλά είναι μόνο για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας στην Ουκρανία. Είναι πολύ αναγκαία. Διότι η Τουρκία έχει βοηθήσει πολύ στη Μαύρη Θάλασσα, χρησιμοποιώντας τη Σύμβαση του Μοντρέ, η οποία δεν επιτρέπει στα ρωσικά πολεμικά πλοία να περάσουν από τα τουρκικά στενά. Έχει εμποδίσει τη διέλευση στη Μαύρη Θάλασσα μέσω των τουρκικών στενών, αλλά εμποδίζει επίσης τις χώρες του ΝΑΤΟ στη Δύση να προμηθεύουν την Ουκρανία μέσω αυτής της οδού. Έτσι, η συγκέντρωση δυνάμεων στην Ελλάδα είναι απλώς μια προσπάθεια να ανεφοδιάσουμε τους εταίρους μας στην Ουκρανία. Αλλά δεν ευνοούμε τον έναν σύμμαχο έναντι του άλλου.
Μπορώ να το πω αυτό με βεβαιότητα. Η Τουρκία είναι σύμμαχός μας και δεν καταβάλλουμε καμία προσπάθεια να ενισχύσουμε τις δυνάμεις μας εναντίον της συμμάχου και εταίρου μας Τουρκίας. Αλλά ανησυχούμε πολύ έντονα για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία και αναζητούμε κάθε τρόπο για να στηρίξουμε τις προσπάθειες εκεί.
Είμαστε πολύ ευγνώμονες για την απόφαση της Τουρκίας και της Ελλάδας να καταστήσουν το Αιγαίο Πέλαγος θάλασσα ειρήνης και είναι πολύ καλό να βλέπουμε ότι δεν υπήρξαν προβοκάτσιες στον αέρα με υπερπτήσεις ή οτιδήποτε άλλο που θα μπορούσε να βλάψει αυτές τις διμερείς σχέσεις. Η Τουρκία αντιμετωπίζεται διαφορετικά στο Capital Hill και στην Ουάσιγκτον και αυτό οφείλεται εν μέρει στις καλύτερες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας».
«Πάρτε τώρα F-16 και…»
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο πρόγραμμα F-16 με την υπογραφή της Επιστολής Αποδοχής από την Άγκυρα, η Τουρκία επιβεβαιώνει την αγορά των προηγμένων Block 70 F-16, εκτιμά ο Τζεφ Φλέικ.
«Η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Ιανουάριο ήταν ότι η κυβέρνηση θα κοινοποιούσε στο Κογκρέσο την πρόθεσή της να πουλήσει. Το Κογκρέσο την ενέκρινε. Πρόσφατα, η Τουρκία υπέγραψε αυτό που ονομάζεται επιστολή συμφωνίας με τη Lockheed Martin, η οποία θα κατασκευάσει τα νέα αεροσκάφη και στη συνέχεια θα ανανεώσει τα παλαιά μοντέλα μαζί με την Τουρκία. Ως εκ τούτου, το Block 70 είναι το πιο προηγμένο τεχνολογικά F-16 και είναι πολύ σημαντικό για την Τουρκία να παραμείνει ‘συνεργάσιμη’ με τους εταίρους της στο ΝΑΤΟ. Έτσι, αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα».
«…και F-35 μόνο, αν ξεφορτωθείτε τους S-400»
Ως προς το πρόγραμμα αναβάθμισης του στόλου της Τουρκίας με αεροσκάφη F-35, ο Τζεφ Φλέικ διατυπώνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τη θέση των ΗΠΑ: Απαραίτητη συνθήκη για την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα είναι η απόσυρση των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 από την Τουρκία. Το ζήτημα των S-400 παραμένει, λοιπόν, το ‘αγκάθι’ στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις.
«Θα καλωσορίζαμε κάθε βήμα για την επίλυση του ζητήματος των S-400, το οποίο επί του παρόντος εμποδίζει την Τουρκία να συμμετάσχει στο πρόγραμμα F-35. Έτσι, εάν και όταν σημειωθεί πρόοδος στο θέμα αυτό, θα καλωσορίζαμε τις συνομιλίες με την Τουρκία για την εκ νέου αγορά των F-35. Το αν θα αποτελέσουν μέρος του προγράμματος συμπαραγωγής είναι ένα πιο δύσκολο ζήτημα. Αφήνω την απόφαση σχετικά με αυτό στους εταίρους. Μερικές φορές οι αλυσίδες εφοδιασμού μπορεί να αλλάξουν, οπότε είναι πιο δύσκολο να το δούμε αυτό. Όσον αφορά όμως την επαναγορά των F-35, ελπίζουμε ότι θα έρθει αυτή η μέρα».
Θα συναντηθεί ο Ερντογάν με τον Μπάιντεν;
Καθώς πλησιάζει η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον, το ερώτημα για συνάντηση Τζο Μπάιντεν καιΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξάπτει περισσότερο την περιέργεια. Ο πρέσβης των ΗΠΑ, Τζεφ Φλέικ, δεν έκλεισε την πόρτα σε μία πιθανή συνάντηση, αναφέροντας πως η πρόσκληση παραμένει ανοικτή, υπό την προϋπόθεση πως τα προγράμματα είναι συμβατά…
«Έχουμε απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση στον πρόεδρο Ερντογάν να έρθει στον Λευκό Οίκο, εάν τα προγράμματά μας μπορέσουν να συνδυαστούν. Θα μπορούσε να γίνει κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ. Στην Ουάσιγκτον θα βρίσκονται 32 αρχηγοί κρατών. Είναι υπέροχο να βλέπουμε το ΝΑΤΟ τόσο ισχυρό και ενωμένο. Ωστόσο, είμαστε επίσης έτοιμοι στο να οργανώσουμε και κάθε είδους επίσκεψη και συνάντηση υψηλού επιπέδου. Δεν υπάρχει κάτι που μπορούμε να ανακοινώσουμε προς το παρόν».
Ανησυχία ΗΠΑ για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη
Ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα εκφράζει ανησυχία για την άνοδο των ακροδεξιών στις ευρωεκλογές, επισημαίνοντας τη σημασία της διατήρησης της συλλογικής δράσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της κοινής άμυνας.
«Είναι ανησυχητικό. Προφανώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι συμβαίνει σε αυτές τις εκλογές, αλλά δεχόμαστε όποια κυβέρνηση και όποιον εκπρόσωπο έρθει στην ΕΕ. Φυσικά, δεν είμαστε μέλος της ΕΕ, αλλά υπάρχει ανησυχία για την άνοδο αυτών των ακροδεξιών κομμάτων. Τείνουν να μην υποστηρίζουν συλλογικές δράσεις, όπως το ΝΑΤΟ και την κοινή άμυνα όσο άλλοι, αλλά ελπίζω ότι με τον καιρό η κατάσταση θα διορθωθεί».
Τ. Φλέικ στο Reuters: Η Τουρκία είναι αγκυροβολημένη στη Δύση
Στο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Reuters, η αντίθεση του Αμερικανού πρέσβη στην πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην ομάδα BRICS καταδεικνύει τις διαφορετικές -ακόμη- διπλωματικές προσεγγίσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας. Ο Τζεφ Φλέικ έστειλε μήνυμα ενδεχόμενης δυσαρέσκειας της Ουάσιγκτον από μία πιθανή ένταξη της Τουρκίας στους BRICS. Ο Αμερικανός πρέσβης ελπίζει ότι η Τουρκία δεν θα ενταχθεί στην ένωση των κρατών BRICS, επικεφαλής της οποίας είναι η Ρωσία, αλλά «αν γίνει αυτό, ελάχιστα θα αλλάξει τους διπλωματικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ», όπως επισήμανε.
Στην ίδια συνέντευξη, ο Φλέικ υπογράμμισε την ένταση των στρατηγικών δεσμών ΗΠΑ-Τουρκίας, παρά την ακύρωση της προγραμματισμένης επίσκεψης του προέδρου Μπάιντεν στον Ερντογάν λόγω των εξελίξεων στη Γάζα.
«Οι στρατηγικοί δεσμοί ΗΠΑ–Τουρκίας δεν ήταν ποτέ ισχυρότεροι», δήλωσε ο Φλέικ, ενώ σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «η Τουρκία ανήκει στη Δύση και είναι σταθερά αγκυροβολημένη εκεί μετά την επέκταση του ΝΑΤΟ και τη συμφωνία για τα F-16».
Παράλληλα, επιβεβαίωσε τη μεταφορά μηνυμάτων στην ηγεσία της Χαμάς από την Τουρκία κατά τις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή.
«Οι ΗΠΑ ζήτησαν από την Τουρκία να μεταφέρει κάποια μηνύματα στην ηγεσία της Χαμάς εν μέσω συνομιλιών για κατάπαυση του πυρός”, δήλωσε καταλήγοντας ότι «Το αμερικανικό Κογκρέσο έχει καλύτερη άποψη για την Τουρκία από ό,τι στο παρελθόν».
