Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμφώνησαν για την πλήρη ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν από την 1η Ιανουαρίου του 2025, ως εκ τούτου αλλάζουν όλα στις διελεύσεις των χερσαίων συνόρων των εν λόγω χωρών μεν αλλά με κάποιους περιορισμούς
Η άρση των συνοριακών ελέγχων στα χερσαία σύνορα των χωρών αυτών αποτελεί «ιστορική στιγμή», δήλωσε ο Σαντόρ Πίντερ, υπουργός Εσωτερικών της Ουγγαρίας που ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σε κοινή ανακοίνωσή τους Βουκουρέστι και Σόφια χαιρέτισαν «μία ιστορική απόφαση».
Η πλήρης ένταξης των δύο χωρών έγινε δυνατή μετά την άρση του βέτο της Αυστρίας. Η Βιέννη εναντιώθηκε το 2022 στην ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ζώνη Σένγκεν, για να αποδεχθεί τελικά τον περασμένο Μάρτιο την μερική τους ένταξη που περιοριζόταν στα αεροδρόμια και τα λιμάνια, ενώ οδικός χάρτης προέβλεπε την επέκταση του καθεστώτος ελεύθερης κυκλοφορίας.
Η ζώνη Σένγκεν δημιουργήθηκε το 1985 και πλέον περιλαμβάνει τα 25 από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς και τις γειτονικές τους χώρες, την Ελβετία, την Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν.
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν την επί της αρχής δυνατότητα να κυκλοφορήσουν ελεύθερα εντός της ζώνης Σένγκεν χωρίς συνοριακούς ελέγχους.
Οι δύο χώρες θα είναι και επίσημα μέλη της Ζώνης από την 1η Ιανουαρίου. Ποια είναι η υποχρεώσή τους.
Το κοινό ταξίδι της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας προς την ένταξη στην Zώνη Σένγκεν έφτασε στο τέλος του το , καθώς οι υπουργοί Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης άναψαν το πράσινο φως ύστερα από μακροχρόνιες προσπάθειες.
Η απόφαση ελήφθη αφού η Αυστρία, η χώρα με τις περισσότερες αντιρρήσεις, ήρε το βέτο της τον περασμένο μήνα κατά τη διάρκεια μιας ευρωπαϊκής συνδιάσκεψης στη Βουδαπέστη.
Ως αποτέλεσμα, οι δύο ανατολικές χώρες θα ενταχθούν στη Σένγκεν από την 1η Ιανουαρίου 2025 με την ιδιότητα του πλήρους μέλους, κλείνοντας ένα κεφάλαιο που άνοιξε το 2011, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι με τα κατάλληλα μέτρα μπορούν να ενταχθούν στην Ζώνη.
Τότε, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, αντιτάχθηκαν στην κοινή υποψηφιότητα Βουλγαρίας – Ρουμανίας. Με την πάροδο του χρόνου, οι πολιτικές αντιδράσεις σταδιακά αμβλύνθηκαν. Ολλανδία και Αυστρία ήταν οι μόνες χώρες που αρνούνταν να συμφωνήσουν.
Η ένταξη, ωστόσο, συνοδεύεται από μια βασική επιφύλαξη που θα μετριάσει κάπως τους πανηγυρισμούς.
Η συμφωνία της Βουδαπέστης προβλέπει την καθιέρωση ελέγχων στα χερσαία σύνορα μεταξύ Ουγγαρίας και Ρουμανίας και μεταξύ Ρουμανίας και Βουλγαρίας για “τουλάχιστον” έξι μήνες, προκειμένου να “αποτραπεί οποιαδήποτε σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη και την εσωτερική ασφάλεια”.
Η διατύπωση “τουλάχιστον” υπονοεί ότι οι έλεγχοι θα μπορούσαν να επεκταθούν περαιτέρω.
Η παραχώρηση είχε ως στόχο να κατευνάσει τις επίμονες ανησυχίες της Βιέννης για τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές.
Αυτό σημαίνει ότι το μεγάλο επίτευγμα της έγκρισης , η οριστική κατάργηση των ελέγχων διαβατηρίων στα χερσαία σύνορα – δεν θα πραγματοποιηθεί πλήρως και οι πολίτες που ταξιδεύουν στα σύνορα θα εξακολουθούν να κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν κάποιες ουρές και καθυστερήσεις.
Η χρήση συνοριακών ελέγχων για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών έχει γίνει όλο και πιο δημοφιλής σε όλο το μπλοκ. Η Γερμανία, η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες είναι μεταξύ εκείνων που έχουν καταφύγει στο μέτρο αυτό τους τελευταίους μήνες, παρά την αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητά του.
Η Σίλια Χεινικόσκι, ανώτερη ερευνήτρια στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων (FIIA), λέει ότι η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων μπορεί να λειτουργήσει ως “εργαλείο” για τους πολιτικούς ώστε “να πουν στο εγχώριο κοινό ότι κάνουμε κάτι”.
«Οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι τόσο επεμβατικοί, μπορεί να είναι μόνο τυχαίοι έλεγχοι στα σύνορα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Ζώνη Σένγκεν, ένα από τα πιο απτά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, περιλαμβάνει σήμερα 29 χώρες και περισσότερα από 450 εκατομμύρια πολίτες.
