Με γνώμονα την πολύ δυσχερή θέση στην οποία έχουν περιέλθει πολλές από τις κτηνοτροφικές μονάδες της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, εξαιτίας των ζωονόσων που έχουν πλήξει την περιοχή, η διοίκηση του Περιφερειάρχη Χριστόδουλου Τοψίδη προχώρησε σε μία καθοριστική παρέμβαση προς το ΥΠΑΑΤ ζητώντας να ληφθούν μέτρα για την για την οικονομική στήριξη των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, τα οποία θα καλύπτουν το ύψος των ζημιών που υφίστανται οι κτηνοτρόφοι και οι κτηνοτροφικές τους εκμεταλλεύσεις.
Συγκεκριμένα ο Περιφερειάρχης απέστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κωνσταντίνο Τσιάρα περιγράφοντας ρεαλιστικά την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και τις πολύπλευρες οικονομικές ζημίες που προκαλούνται. Ενώ ζητάει την οικονομική στήριξη του κλάδου, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι ζημιές και να αποτραπούν οι κοινωνικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν πολλαπλασιαστικές συνέπειες στην ύπαιθρο.
Χαρακτηριστικό στοιχείο αυτών των συνεπειών είναι το γεγονός ότι έχει διαμορφωθεί ένα διαρκές ρεύμα εξόδου από το κτηνοτροφικό επάγγελμα των ανθρώπων, το οποίο επιτείνει την τάση συρρίκνωση, του τόσο κρίσιμου για την διατροφή και την περιφερειακή και εθνική οικονομία, κλάδου.
Επίσης ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόνο ένας μικρός αριθμός κτηνοτρόφων, μετά την θανάτωση του νοσούντων ζώων, προχωράει στην ανασύσταση των εκτροφών σε ποσοστό μόλις του 15% των απωλειών.
Μέσα από μια διαρκή διαδικασία διαλόγου με τους φορείς των Κτηνοτρόφων η Περιφέρεια ΑΜΘ διαμορφώνει ένα πλαίσιο προτάσεων, για την υλοποίηση των οποίων είναι αναγκαία και καθοριστική η συνδρομή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ.
Η διοίκηση της περιφέρειας και ο Περιφερειάρχης θα συνεχίσουν να παρεμβαίνουν για όλα τα θέματα που αφορούν την κτηνοτροφία και ευρύτερα τον γεωργικό και πρωτογενή τομέα.
Ακολουθεί, η επιστολή Τοψίδη στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων:
«Η Περιφέρεια Αν. Μακ. & Θράκης ως πρώτη πύλη εισόδου στο έδαφος της Κοινότητας και ως συνορεύουσα με άλλες χώρες όπου διάφορα επιζωοτικά νοσήματα ενδημούν, έχει πολλές φορές προσβληθεί από τέτοια εξωτικά νοσήματα με τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ζημίες για την περιοχή και την χώρα γενικότερα.
Καθοριστικό για την οικονομία του τόπου είναι το γεγονός ότι μετά την θανάτωση των ζώων ένα μικρό μόνο ποσοστό κτηνοτρόφων, προχωρά σε ανασύσταση των εκτροφών με αποτέλεσμα να αντικαθίσταται μόλις το 15% των ζώων που θανατώνονται. Σημειώνουμε δε πως ακόμα και για τις εκτροφές που ανασυστώνται απαιτούνται αρκετά χρόνια για να φτάσει στα πρότερα της σφαγής επίπεδα απόδοσης.
Σε συνέχεια της επικοινωνίας του κ. Περιφερειάρχη της Αν. Μακ. & Θράκης με τους κτηνοτροφικούς συλλόγους της Περιφέρειας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι στην περιοχή καθώς και τις πιθανές λύσεις που θα μπορούσαν να δοθούν, θα θέλαμε να θέσουμε υπόψη σας ορισμένα από αυτά για τα οποία πιστεύουμε πως μόνο με την καθοριστική συνδρομή σας μπορούν να επιλυθούν.
Πιο συγκεκριμένα:
Α. Αποζημίωση εγκλεισμού ζώων λόγω της Πανώλης Μικρών Μηρυκαστικών και της Ευλογιάς των Αιγοπροβάτων
Όπως ασφαλώς γνωρίζετε την περίοδο του Ιουλίου 2024 προέκυψε μία μεγάλη επιζωοτία της Πανώλους των Μικρών Μηρυκαστικών, που είχε σαν αποτέλεσμα την θανάτωση 350 αιγοπροβάτων στην ΠΕ Δράμας και 841 αιγοπροβάτων στην ΠΕ Ροδόπης.
Επιπλέον στις 20 Αυγούστου 2024 εμφανίστηκε και η επιζωοτία της Ευλογιά στην Π.Ε. Έβρου όπου μέχρι σήμερα έχουν θανατωθεί περισσότερα από 7.000 αιγοπρόβατα (Βόρειος, Νότιος Έβρος & Καβάλας).
Με την εμφάνιση της Ευλογιάς των αιγοπροβάτων και της Πανώλης των μ.μ. σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία δημιουργούνται δύο ζώνες επιβολής αυστηρών περιοριστικών μέτρων, μια ζώνη προστασίας (Ζ.Π) ακτίνας 3 χλμ και μία ζώνη Επιτήρησης (Ζ.Ε)ακτίνας 10χλμ, με κέντρο την προσκληθείσα εκτροφή.
Στην Ζ. Π. οι κτηνοτρόφοι υποχρεούνται με αποφάσεις των Κτηνιατρικών Αρχών, να κρατούν τα ζώα τους (αιγοπρόβατα) έγκλειστα στις σταυλικές εγκαταστάσεις και να μην τα βγάζουν για βοσκή για τουλάχιστον είκοσι μία (21) ημέρες. Εάν εμφανιστεί νέα εστία τότε ο χρόνος εγκλεισμού παρατείνεται για άλλες είκοσι μία (21) ημέρες και ούτω καθ΄εξής. Η απαγόρευση βοσκής δεν ισχύει για την Ζ.Ε.
Αν και σύμφωνα με την κείμενη Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία, για την διατροφή των έγκλειστων ζώων δεν προβλέπεται κάποια αποζημίωση, λόγω όμως της ιδιαίτερης κατάστασης (οικονομική κρίση, τεράστια οικονομική δυσχέρεια των κτηνοτρόφων, συνεχόμενα μέτρα απαγόρευσης σφαγής και διακίνησης των αιγοπροβάτων κλπ), με ευθύνη και πρωτοβουλία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ζητείται να δοθεί εφ’ άπαξ ποσό (33€/ζωο), σε όλους τους κτηνοτρόφους που σε κάποια στιγμή βρέθηκαν ή θα βρεθούν μέσα σε Ζώνη Προστασίας.
Για την πληρωμή των κτηνοτρόφων και προς διευκόλυνση αυτού του μέτρου θα δημιουργηθεί και θα αποσταλούν από την Δνση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας ΑΜΘ ένα αρχείο Excel με τα στοιχεία των κτηνοτρόφων (Ονοματεπώνυμο και ΑΦΜ) και τον αριθμό των έγκλειστων ζώων προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο στη συνέχεια θα γίνεται διασταύρωση των στοιχείων με αυτά του ΟΠΕΚΕΠΕ και θα καταβληθεί το δικαιούμενο ποσό απευθείας στους λογαριασμούς των κτηνοτρόφων.
Β. Ποσά αποζημίωσης πληγέντων εκμεταλλεύσεων
Τα ποσά της αποζημίωσης που προβλέπονται από την ΚΥΑ των Οικονομικών Αποζημιώσεων του 2023 για την θανάτωση των ζώων είναι κατά πολύ χαμηλότερα από αυτά που τελικά δόθηκαν το 2013 και 2014, για την ευλογιά των προβάτων «Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3ετών μέχρι εκατόν εξήντα πέντε (165,00) ευρώ». Αν αναλογιστούμε την αύξηση από το 2013 της τιμής αγοράς των ζώων, την αύξηση του κόστους εκτροφής, αλλά και την αύξηση της αξίας του γάλακτος και του κρέατος, αντιλαμβανόμαστε ότι οι αποζημιώσεις που προβλέπονται να εισπράξουν οι πληγέντες δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση την αξία του κτηνοτροφικού κεφαλαίου που θανατώθηκε.
Ζητείται στην μεταβολή της νέας ΚΥΑ των οικονομικών ενισχύσεων για το έτος 2024 να υπάρξει πρόβλεψη για:
- Αύξηση του ποσού της οικονομικής αποζημίωσης των αιγοπροβάτων με στόχο να φθάνει τα 350€ μέσο όρο ανά ζώο
- Επιπρόσθετη ενίσχυση των κτηνοτρόφων που θα θελήσουν να αντικαταστήσουν τα ζώα τους εντός του 1ου έτους
- Πρόβλεψη για την υψηλότερη αποζημίωση των εγκύων ζώων
- Επέκταση του μέτρου με 33€/ζώο για όλα τα ζώα που παραμένουν κλειστά στις ζώνες προστασίας σε όλες τις περιοχές που αντιμετωπίζουν την νόσο.
Γ. Ενίσχυση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων
- Επιπλέον ενίσχυση στους κτηνοτρόφους για απώλεια εισοδήματος 5.000€ ανά 100 ζώα, που με απόφαση της κτηνιατρικής υπηρεσίας καταστράφηκαν τα ζώα τους λόγω της πανώλης ή της ευλογιάς. Η ενίσχυση αυτή θα επαναληφθεί και το 2025, εφόσον οι κτηνοτρόφοι αυτοί προχωρήσουν στην πλήρη ανασύσταση του ζωικού τους κεφαλαίου.
- Αποζημίωση του κόστους απολύμανσης, των κτηνοτρόφων που επλήγησαν αλλά και όσων βρίσκονται εντός των ζωνών προστασίας και επιτήρησης.
- Αποζημίωση των κτηνοτρόφων που δεν έσφαξαν τα αμνοερίφιά τους με 33€ / αμνοερίφιο λόγω της απαγόρευσης σφαγής που επιβλήθηκε εντός των ζωνών. Με την βοήθεια αυτή θα καλυφθούν το κόστος της διατροφής των αμνοεριφίων αλλά και η ζημιά που υπέστησαν καθώς η τιμή πώληση των αμνοεριφίων σε κρέας δεν ανταποκρίνεται την πραγματική αρχική αξία τους.
- Αποζημίωση για το γάλα που δεν συλλέχθηκε λόγω της πανώλης ή της ευλογιάς των αιγοπροβάτων .
Δ. Άμεση ενεργοποίηση του Μέτρου 5.2
- Άμεση ενεργοποίηση του Μέτρου 5.2 που αποσκοπεί στην ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου των πληγέντων εκτροφών με πλήρη χρηματοδότηση 100% της αγοραίας αξίας των ζώων.
Ε. Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας στις εισόδους της χώρας
- Να ληφθούν άμεσα προληπτικά μέτρα στα σύνορα της χώρας και ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, δημιουργώντας σταθμούς απολύμανσηςσχήματος αψίδας για την διέλευση των εμπορικών οχημάτων, καθώς και όλων των επιβατικών οχημάτων που εισέρχονται στην Ελλάδα από τα δύο σημεία εισόδου με την Τουρκία (Καστανιές, Κήποι).
- Επιπλέον ζητείτε η λειτουργία σταθμών απολύμανσης των έξι σημείων εισόδου της Βουλγαρίας με την Ελλάδα (Ορμένιο, Κυπρίνος, Νυμφαία, Θέρμες, Προμαχώνας, Εξοχή). Αυτή την στιγμή όλα τα οχήματα, εμπορικά ή μη, από αυτά τα σημεία διέρχονται ανεξέλεγκτα προς την Ελλάδα χωρίς να λαμβάνεται κανένα μέτρο πρόληψης για την απολύμανσή τους.
- Ζητούμε την άμεση επισκευή και ενεργοποίηση του σταθμού απολύμανσης σχήματος αψίδας που υπάρχει στους Κήπους για τα εμπορικά οχήματα και δημιουργία μίας νέας αψίδας για την διέλευση των επιβατικών οχημάτων.
- Την δημιουργία νέων σταθμών απολύμανσης στο σημείο εισόδου στις Καστανιές του Έβρου αλλά και σε όλα τα σημεία εισόδου της χώρας μας από τα Βόρεια σύνορα και την υποχρεωτική διέλευση όλων των οχημάτων από τα σημεία απολύμανσης. Το μέτρο αυτό μπορεί να επιτευχθεί άμεσα κατόπιν πολιτικής απόφασης και με την ανάθεση της δημιουργίας αλλά και της λειτουργίας των σταθμών απολύμανσης σε ιδιώτες. Το κάθε όχημα θα υποχρεούται να περάσει από το σημείο απολύμανσης πληρώνοντας το αντίτιμο που θα οριστεί από την πολιτεία.
Ολοκληρώνοντας θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε ότι η αποζημίωση των κτηνοτρόφων για τις οικονομικές τους απώλειες, λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για έναν ευαίσθητο κλάδο του πρωτογενούς τομέα που έχει επαναλαμβανόμενα πληγεί τα τελευταία χρόνια, αποτελεί ένα κρίσιμο για την Περιφέρεια μας σημείο. Κρίνεται ότι η στήριξη από το μηχανισμό του Κράτους θα αποτρέψει την περαιτέρω αποχώρηση νέων ανθρώπων από το κτηνοτροφικό επάγγελμα που χαρακτηρίζει την τελευταία πενταετία την εικόνα του πρωτογενούς τομέα της ΠΑΜΘ».
