Δέος και θαυμασμό προκαλεί τόσο για τη διακόσμηση, όσο και για το μέγεθός του το ψηφιδωτό δάπεδο ενός triclinium (αίθουσα συνεστιάσεων με τρεις κλίνες) λουτρού που ήρθε στο φως στην Πλωτινόπολη του Διδυμοτείχου και χρονολογείται στο β΄ μισό του 2ου μ.Χ. αιώνα με αρχές του 3ου μ.Χ. αιώνα.
Το ψηφιδωτό καλύπτει μια έκταση 140 τ.μ. και η παράστασή του είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη για την περιοχή, καθώς το θέμα της σχετίζεται με έναν θαλάσσιο θίασο μυθικών όντων. Στα δυτικά της παράστασης κυριαρχούν ιχθυοκένταυροι, δελφίνια, Νηρηίδες -οι γνωστές Νύμφες της θάλασσες-, ενώ από το νερό αναδύεται μια ποτάμια θεότητα. Oι θεότητες των ποταμών παριστάνονταν ως ώριμοι γενειοφόροι άντρες, ωστόσο στην παράσταση της Πλωτινόπολης εμφανίζεται μια νεαρή αγένεια μορφή. Έτσι οι αρχαιολόγοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τον γιο του βασιλιά της Θράκης Κάσσανδρου, Έβρο, που έπεσε στο νερό για να γλιτώσει την οργή του πατέρα του, ο οποίος τον κυνηγούσε. Η μητριά του Έβρου, Δαμασίππη, ήταν ερωτευμένη μαζί του κι όταν εκείνος δεν αντποκρίθηκε, η Δαμασίππη τον συκοφάντησε στον Κάσσανδρο. Δίπλα στην ανδρική μορφή υπάρχει μία γυναικεία, καθιστή, που κρατά σκήπτρο με απόληξη το κεφάλι ενός φιδιού, ενώ την όλη παράσταση συμπληρώνουν ένας θαλάσσιος ίππος και δύο έρωτες, ο ένας μάλιστα κρατάει τα χαλινάρια του ίππου και ο άλλος το κεφάλι του σε στάση σκεπτόμενος.
Ο επί σειρά ανασκαφέας της Πλωτινόπολης, αρχαιολόγος, Ματθαίος Κουτσουμανής, ανέφερε ότι το ψηφιδωτό με τον θαλάσσιο θίασο είναι εντυπωσιακό και παρόμοια θέματα έχουν βρεθεί σε παραστάσεις στην Όστια της Ιταλίας, αλλά και στην Οικία των Κόκκινων Κιόνων στην Τυνησία.
Στη διάρκεια των ανασκαφών στην Πλωτινόπολη εντοπίστηκαν πασσαλότρυπες από κατασκευές της Νεολιθικής περιόδου, καθώς και όλες οι οικοδομικές φάσεις της πόλης, η τελευταία από τις οποίες ανάγεται στον 6ο με αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα. Βρέθηκαν επίσης τμήματα του οχυρωματικού πύργου από το τείχος της πόλης, το οποίο ανοικοδόμησε ο Ιουστινιανός και περιγράφεται από τον Προκόπιο στο έργο του «Περί κτισμάτων».
Ακόμη, εντοπίστηκε ένα πηγάδι με θάλαμο, το βάθος του οποίου ξεπερνά τα 13 μέτρα και αποτελεί μοναδικό δείγμα υδραυλικής αρχιτεκτονικής. Το πηγάδι είναι χτισμένο με λαξευμένους λίθους και θεμελιωμένο επί του βράχου. Η άντληση γίνονταν από πλαϊνό άνοιγμα, στο οποίο οδηγούσε καμαροσκέπαστος θάλαμος, με κάθοδο σε αυτόν, μέσω κλίμακας. Συνδέεται με γειτονικό θάλαμο, επιπλέον έχουν αποκαλυφθεί τμήματα αγωγών και θεωρείται ότι επρόκειτο για το κεντρικό σύστημα ύδρευσης της πόλης.
Βρέθηκε επίσης ένα χρυσό νόμισμα του αυτοκράτορα Ζήνωνα, ενώ ένα στρώμα πηλοχώματος έντονου κόκκινου χρώματος με ίχνη καύσης, χάλκινα αγγεία, σιδερένια εργαλεία και τρεις λίθινοι τροχοί οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους ο χώρος ίσως ήταν εργαστήριο κεραμικής.
Ένα από τα πιο σπουδαία ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη κατά το παρελθόν στην Πλωτινόπολη, είναι η χρυσή σφυρήλατη προτομή του Σεπτίμιου Σεβήρου, του Ρωμαίου αυτοκράτορα που βασίλεψε από το 193 μ.Χ. ως το 211 μ.Χ. και κατάγονταν από τη Λέπτις Μάγκνα, ρωμαϊκή επαρχία της Αφρικής, γι΄αυτό κι έμεινε στην ιστορία ως «ο μοναδικός μαύρος αυτοκράτορας».
Η προτομή που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής έχει ύψος 25 εκατοστά, ζυγίζει ένα κιλό και είναι από χρυσάφι 24 καρατίων. Ο αυτοκράτορας εικονίζεται γενειοφόρος με τονισμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου του και το κεφάλι του στολίζουν κοντοί, ελικοειδείς βόστρυχοι.
Η ρωμαϊκή Πλωτινόπολη τοποθετείται νοτιοανατολικά του Διδυμοτείχου στον οχυρό λόφο «Αγία Πέτρα». Ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό (98-117 μ.Χ.) προς τιμήν της συζύγου του Πλωτίνης και έκτοτε αποτέλεσε οικονομικό και εκκλησιαστικό κέντρο, μέχρι και το Βυζάντιο.
Κατά τον Ιεροκλέα και τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο ήταν μία από τις πέντε πόλεις της επαρχίας Αιμιμόντου και στα εκκλησιαστικά χρονικά αναφέρεται ως έδρα επισκόπου που υπαγόταν στο μητροπολίτη Αδριανουπόλεως.
«Πρόκειται για μία πόλη, που έχει αποδώσει ευρήματα, τα οποία αποδεικνύουν την ιστορική διαχρονία της Θράκης», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την επίσκεψή της στην περιοχή τον περασμένο Ιανουάριο, οπότε και ανακοίνωσε την κατασκευή ενός στέγαστρου προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου της Πλωτινόπολης με παράλληλη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου, αλλά και με διαδρομές περιήγησης και για ΑμΕΑ.
Στόχος της επέμβασης είναι η διαμόρφωση ενός κελύφους που θα προφυλάσσει πλήρως τις αρχαιότητες από καιρικές συνθήκες και ανθρωπογενείς φθορές. Ο αρχαιολογικός χώρος θωρακίζεται, σε επίπεδο πυροπροστασίας και ενεργειακής αυτονομίας, ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές, ενώ παράλληλα ενισχύεται η εμπειρία του επισκέπτη με έναν περίπατο ο οποίος θα συνδέει τον αρχαιολογικό χώρο με το Μουσείο και τα άλλα μνημεία της πόλης.
