Αρτεμις Παπακωστίδου. Είναι γνωστή ως η «Κυρά του Δέλτα Εβρου». Το χωριό της είναι τα Λουτρά. Δεκαέξι χιλιόμετρα από την Αλεξανδρούπολη. Η ίδια με τον άνδρα της ζουν σε καλύβα στο Δέλτα του Εβρου. Μόλις δύο χιλιόμετρα από την Τουρκία. Πρόσφατα ήρθε στην επικαιρότητα, αφού της δώρισαν ένα δορυφορικό τηλέφωνο για να μπορεί να επικοινωνεί με τους δικούς της ανθρώπους και δέχθηκε κλήση και από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

«Ο άνδρας μου αγαπούσε το ψάρεμα πολύ. Οταν ήμουν 19 χρονών, που είχα και μωρό, μου έφερνε παραγάδια στο σπίτι και έφτιαχνα. Εννιά χρόνια πηγαινοερχόμασταν. Μέναμε σε μια καλύβα τρία ζευγάρια, οι δυο ήμασταν έγκυοι με την κοιλιά στο στόμα και κοιμόμασταν σε μονά ντιβάνια. Είναι 40 χρόνια περίπου τώρα που ήρθαμε στο Δέλτα, από 25 χρονών. Φτιάξαμε την καλύβα μας δύο χλμ. από την Τουρκία. Οταν ήρθαμε εδώ, έβλεπα την τουρκική σημαία απέναντι και είπα στον άνδρα μου: «Εμείς δεν μπορούμε να έχουμε σημαία;». Τη βάλαμε και δεν κατέβηκε ποτέ ξανά. Μετά το 2011 ήρθαν οι συνοριοφύλακες. Εφεραν και αυτοί σημαία. Μετά ήρθε ο στρατός. Εβαλαν και αυτοί σημαία. Και έτσι γέμισε όλο το Δέλτα και όλες οι καλύβες με ελληνικές σημαίες και είναι η χαρά μας» λέει η «Κυρά του Εβρου» στο «Βήμα».

Η Αρτεμις Παπακωστίδου και ο σύζυγός της Νικόλας μπροστά από την καλύβα τους στο Δέλτα.

«Τηλέφωνο είχα, σήμα δεν είχα»

Η κυρία Αρτεμις είναι χείμαρρος. Από τους ανθρώπους που δεν έχεις δει ποτέ αλλά όταν σηκώνεις το τηλέφωνο νιώθεις μια περίεργη οικειότητα. Και σε αυτές τις γραμμές χωράνε λίγα από όσα είπαμε. Ρωτάω για το τηλέφωνο και πώς φτάσαμε στην κλήση Μητσοτάκη. «Τηλέφωνο είχα», λέει, «σήμα δεν είχα. Γύριζα γύρω-γύρω στην καλύβα, πήγαινα 50 μέτρα μακριά γιατί το σήμα από τις δικές μας κεραίες είναι αδύνατο και μπαίναμε στο τουρκικό δίκτυο, με αποτέλεσμα να τελειώνουν οι μονάδες». Το Δέλτα του Εβρου επισκέφθηκε, όπως λέει, ο ο γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Αθανάσιος Στάβερης, ο οποίος αντιμετώπισε το ίδιο πρόβλημα. Εστειλε συνεργείο και εγκατέστησαν «δορυφορικό πιάτο. Βάλανε δορυφορικό τηλέφωνο, Internet και ξαφνικά βρεθήκαμε με τηλέφωνο και μπορώ να επικοινωνώ» λέει η κυρία Αρτεμις.

Οταν μιλήσαμε το δορυφορικό ήταν κλειστό, αφού χρειάζεται ρεύμα και λόγω της συννεφιάς τα πάνελ δεν είχαν μαζέψει ρεύμα για τις μπαταρίες. Η γεννήτρια δεν συμφέρει, αλλά τα πράγματα θα είναι καλύτερα το καλοκαίρι.

Φτιάχνοντας τα δίχτυα…

Τις προηγούμενες ημέρες η κυρία Αρτεμις αρρώστησε και έπεσε στο κρεβάτι, την Τρίτη όμως θα έβγαινε πάλι έξω για να αρχίσει να καθαρίζει δίχτυα, να βοηθήσει τον άνδρα της, το «βράχο της», όπως αποκαλεί τον κ. Νικόλα, για να συντηρήσουν τα εργαλεία τους. «Είναι το ψωμάκι μας. Λόγω ηλικίας δεν μπορούμε να δουλέψουμε όπως παλιά και τα έσοδά μας είναι λίγα» λέει. Ρωτάω τι είπε στον Πρωθυπουργό. «Του είπα «καλή η τηλεπικοινωνία, κύριε Μητσοτάκη, αλλά εμείς για να έρθουμε εδώ στο Δέλτα 42 χρόνια τώρα παρακαλάμε να μας κάνουν δρόμο. Κατά καιρούς περνάει ένα γκρέιντερ, τον ξύνει λίγο, αλλά ξαναχαλάει. Εχουν φαγωθεί τα αυτοκίνητά μας». Και λέω, «42 χρόνια, κύριε Μητσοτάκη, επιτρέπεται να μην φτιάχνουν ένα δρόμο;». Του είπα και ότι οι καλύβες μας είναι υπό διωγμόν. Είναι στα δικαστήρια».

Τις καλύβες κυνηγούν οικολογικές οργανώσεις και το Δασαρχείο. Οπως λέει η «Κυρά του Εβρου», ο Πρωθυπουργός της είπε ότι δεν γνώριζε για τον δρόμο, αλλά ήξερε για τις καλύβες. «Τώρα το τι θα κάνει δεν μου είπε, το τι έκανε ούτε αυτό το ξέρω. Το τι θα γίνει θα το δω μέχρι τις εκλογές». Ισως και μετά τις εκλογές, της λέω· «όχι μετά τις εκλογές. Το πουλάκι πετάει. Οταν λες κάτι και όταν θέλεις να κάνεις κάτι, το κάνεις τώρα. Ετσι χτίζεται η εμπιστοσύνη».

Για όσους ζητούν να κατεδαφιστούν οι καλύβες, η κυρία Αρτεμις λέει: «Αυτοί όλοι δεν είναι Ελληνες; Δηλαδή να χαρίσουμε το νερό μας, το μέρος μας αυτό, στους απέναντι; Πριν έρθουν οι συνοριοφύλακες, εδώ μέσα στο Δέλτα ψάρευαν και Τούρκοι. Εμείς δεν αγαπάμε το μέρος μας; Τι τους πειράζουν οι καλύβες; Εμείς είμαστε πιο πολύ από τους οικολόγους. Αν δεν αγαπούσαμε το Δέλτα, θα καθόμασταν στα σπίτια και στις ευκολίες μας. Ζούμε εδώ στη φύση μόνοι μας. Οποιος έρχεται εδώ μαγεύεται. Δεν το χαρίζω σε κανέναν αυτό το μέρος, για αυτό το μέρος οι παππούδες μας έδωσαν το αίμα τους. Ολοι αυτοί το μέρος το έχουν επισκεφτεί ελάχιστες φορές και δεν το έχουν ζήσει».

«Οταν πετάνε τα φλαμίνγκο είναι μαγεία»

Η «Κυρά του Εβρου» παραδέχεται ότι η ζωή στο Δέλτα δεν είναι εύκολη και πλέον οι νέοι δύσκολα έρχονται. Δεν υπάρχει τουαλέτα, το νερό για το μπάνιο και τις δουλειές μαζεύεται από τη βροχή ή έρχεται από το χωριό, αλλά η ίδια, η μοναδική γυναίκα επαγγελματίας ψαράς στην περιοχή, δηλώνει ότι δεν αλλάζει το Δέλτα για τίποτα. «Να βλέπεις το πρωί την ανατολή όταν βγαίνει ο ήλιος, είναι να σε συνεπαίρνει αυτή η ανατολή, τα χρώματα, οι ομορφιές. Τώρα θα αρχίσουν να ανθίζουν οι μυρτιές, τα φλαμίνγκο όταν πετάνε είναι μαγεία και, το κυριότερο, βλέπω τη θάλασσα» λέει.

Φτάνουμε προς το τέλος της συζήτησης και η «Κυρά του Εβρου» μου λέει «δεν σου είπα για τους πρόσφυγες. Πρέπει να το πω κι αυτό. Οταν άρχισαν να έρχονται, περνούσαν οικογένειες με παιδάκια. Τα λυπόμασταν, δεν είχαν ούτε να φάνε ούτε να πιουν ούτε τίποτα. Ανοίγαμε τις καλύβες μας να ταΐσουμε αυτά τα παιδιά, τις οικογένειες γιατί ήταν πρόσφυγες και ξέρουμε από προσφυγιά. Τα τελευταία χρόνια όμως εγώ δεν βλέπω πρόσφυγες. Αυτοί που περνάνε είναι όλοι νέοι 20άρηδες-25άρηδες με μαχαίρια μέσα στις τσέπες. Η Ευρώπη πρέπει να βοηθήσει την Ελλάδα γιατί τα σύνορά μας είναι ευρωπαϊκά σύνορα. Λυπάμαι που το λέω, γιατί οι λαοί δεν έχουν σύνορα. Εχουμε όμως εισβολείς και τον τόπο μου και την πατρίδα μου θέλω να την προστατεύσω. Δεν είμαι ρατσίστρια, εγώ τους τάιζα και εγώ αν χρειαστεί στο σπίτι μου θα τους φιλοξενήσω τους πρόσφυγες από τον πόλεμο. Αυτούς που έχουν πρόβλημα, όχι τους εισβολείς».

Η κυρία Αρτεμις λέει ότι ο φράχτης πρέπει να γίνει και να φυλάσσεται και καλά. Μου λέει ακόμα για τη φωτιά στο δάσος της Δαδιάς, δεν πιστεύει ότι ήταν τυχαία, διαβάζει ένα άρθρο για ανεμογεννήτριες και καλεί τους πολιτικούς να αγαπήσουν τον τόπο και όχι μόνο την καρέκλα…