Συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε νωρίτερα σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους. Ο πρωθυπουργός συνομίλησε για περίπου μια ώρα με τον Τούρκο πρόεδρο, με τις κυβερνητικές πηγές να κάνουν λόγο για «συνάντηση που έγινε σε καλό κλίμα», ενώ «η συζήτηση ήταν ειλικρινής». Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν το πλαίσιο για τη συνέχεια από εδώ και πέρα στα ελληνοτουρκικά. Νωρίτερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντηθεί και με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Στις δηλώσεις του που έκανε ο πρωθυπουργός μετά την επαφή με τον Τούρκο πρόεδρο ανέφερε: «Μπορώ να σας πω ότι η συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα. Πρέπει να χτίσουμε στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και την έμπρακτη συμπαράστασή μας. Άλλαξαν πολλά πράγματα στην ψυχολογία των σχέσεών μας. Η σημερινή συνάντηση επαλήθευσε τη διάθεση για μια νέα επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και για έναν πιο σαφή οδικό χάρτη για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες. Πρόθεση να ξανασυναντηθούμε πριν το τέλος του έτους, στη Θεσσαλονίκη σε ανώτατο επίπεδο με θετική ατζέντα στο μενού. Δεν λύθηκαν, βεβαίως, ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα, αλλά υπάρχει διάθεση να ξαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας από μια θετική σκοπιά».
Για τις διερευνητικές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο πρωθυπουργός είπε πως «το πλαίσιο που οραματίζομται για μια καλή συνεργασία, έχει τρεις άξονες. Ο πολιτικός διάλογος υπό την καθοδήγηση των υπουργών Εξωτερικών. Η βασική διαφορά μας είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που μπορούν να αποδώσουν καρπούς. Ο τρίτος άξονας αφορά τη λεγομενη θετική ατζέντα, σε μια δουλειά που έχει γίνει από τον κ. Φραγκογιάννη και αφορά σε ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας και συνεργασίας, ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε και σχετικά γρήγορα να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη πριν τα τέλη του χρόνου. Θέλω να θυμίσω επίσης ότι το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως γνωρίζετε, στο παρελθόν έχει πάρει αποφάσεις σχετικά με το πλαίσιο των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Θυμάστε γιατί τα είχατε καλύψει εμπεριστατωμένα ότι είχε ανοίξει δύο δρόμους για την Τουρκία. Τον καλό και τον λιγότερο καλό. Πρόθεσή μας είναι να πορευθούμε στον θετικό δρόμο και σίγουρα η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μόνο να βοηθήσει μπορεί τη συνολική προσέγγιση της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που δεν έχω λόγο να αμφισβητώ ότι αυτή η πρόθεση της Τουρκίας φαίνεται αυτή τη στιγμή να είναι ειλικρινής».
Για τις επαφές με τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Όλαφ Σολτς και τον Έντι Ράμα, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Επιβεβαιώσαμε τη συνεργασία σε πολλά επίπεδα κα στον αμυντικό τομέα. Στα τέλη Σεπτεμβρίου θα πεσει στο νερό και η πρώτη φρεγάτα, ενώ στο τραπέζι βρέθηκαν η Ουκρανία και το μεταναστευτικό. Το ίδιο ισχύει και για τη συζήτηση που ακολούθησε με τον Όλαφ Σολτς. Με τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα, του επανέλαβα πως πρέπει να επιλυθεί άμεσα το ζήτημα Μπελέρη. Είναι θέμα κράτος δικαίου όταν ένας εκλεγμένος δήμαρχος κρατείται χωρίς κατηγορίες. Έστειλα σαφές μήνυμα με δεδομένο το ευρωπαϊκό βήμα που θέλει να κάνει η Αλβανία».
Αναφορικά με τη συζήτηση με τον Τζο Μπάιντεν και τα F-16 που ζητά η Τουρκία από τις ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός είπε: «Οι σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ είναι ισχυρότερες από ποτέ. Επανεπιβεβαιώσαμε το πολύ υψηλό επίπεδο συνεργασίας. Επανέλαβα τη μεγάλη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για την τροφοδοσία της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Στα πλαίσια συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ θα έχουμε θετικές ειδήσεις την ενίσχυση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Εμάς μας αφορά μόνο έμμεσα η σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας, η σταση του Κογκρέσου φαίνεται να είναι γνωστή. Είναι κοινος τόπος πως οι εξοπλισμοί που δίνονται σε κράτη μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εναντίον άλλων κρατών μελών. Οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα ως παράγοντα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Για τα ευρωτουρκικά, ανέφερε πως «έλεγα πάντα πως εμείς δεν έχουμε στρατηγικό όφελος με μια Τουρκία που θα βρίσκεται απεναντι σε όλους στη Δύση. Όφελος είναι η Τουρκία να παίξει με τους δικούς μας κανόνες και να έχει πιο στενή σχέση με την ΕΕ. Είμαστε στην αρχή μιας καινούριας θητείας και δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω τις προθέσεις του κ. Ερντογάν. Είναι μια στροφή η στάση του κ. Ερντογάν σε σχέση με όσα είχαμε δει. Βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Δεν ξεχναμε όσα έγιναν τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Αλλά μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά, έστω και αν δεν μπορούμε να λύσουμε το θέμα των θαλασσίων ζωνών. Με την οδό των ΜΟΕ, που υπήρξε άτυπα τους τελευταίους μήνες, μπορούμε να εκτονώνουμε πιθανές εστίες μελλοντικής έντασης».
Για τα εξοπλιστικά της Ελλάδας και τις ουκ ολίγες αναφορές της Τουρκίας σε αυτά στο πρόσφατο παρελθόν, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Το εξοπλιστικό μας πρόγραμμα θωρακίζει τις ένοπλες δυνάμεις και δεν πρέπει να το βλέπουμε μέσα από το πρίσμα της αντιπαλότητας με την Τουρκία. Πάντα μας απασχολούσε να μην χρησιμοποιούνται ΝΑΤΟϊκοί εξοπλισμοί για παραβιάσεις δικαιωμάτων των χωρών».
Για το μεταναστευτικό και τις συζητήσεις που έγιναν σε επίπεδο ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός, είπε: «Οι μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο αποτελούν υβριδική απειλή για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Μας απασχολούν όσα γίνονται στον Ειρηνικό και τον Ινδοειρηνικό, αλλά μας απασχολεί περισσότερο τι γίνεται στην άμεση γειτονιά μας, τη Βόρεια Αφρική. Κάνουμε μια συγκρατημένη νέα αρχή με την Τουρκία σε αυτό το κομμάτι, αυτό προσαρμόζει και τα θέματα που συζητάμε».
