Σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης της Σχολής Κοινωνικών, Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης αναγορεύτηκε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς.
Η τελετή αναγόρευσης , έγινε στο κεντρικό αμφιθέατρο στην Πανεπιστημιούπολη Κομοτηνής.
«Αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση που λαμβάνω αυτήν την τιμητική διάκριση από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης είπε χαρακτηριστικά. Δεν έχω υπάρξει φοιτητής σε Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης – αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν ήρθα σε επαφή με τα ερωτήματα που θέτει και δεν προβληματίστηκα από τα επιχειρήματα που αξιολογεί», είπε στην αρχή της ομιλίας του ο κ. Σχοινάς και συνέχισε: «Δηλώνω, λοιπόν, δια βίου σπουδαστής της Πολιτικής Επιστήμης και μέγας θαυμαστής αυτής και όσων την υπηρετούν.
Το 1985, σχεδόν 40 χρόνια πριν, έλαβα το πτυχίο μου στο Τμήμα Νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συνέχισα με σπουδές Δημόσιας Διοίκησης στο Κολέγιο της Ευρώπης και τη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου. Μέσα από τα μαθήματα εμβληματικών καθηγητών -όπως του μεγάλου δασκάλου του ευρωπαϊκού δικαίου, Ευρυγένη- διαπίστωσα ότι δεν μου φτάνει μόνο να μάθω τους ισχύοντες κανόνες δικαίου ή τα υφιστάμενα επίπεδα διακυβέρνησης.
Αυτό που με ενδιέφερε και συνεχίζει να με ενδιαφέρει είναι να μπορώ να τα αξιολογώ. Όχι μόνο με άξονα την αποτελεσματικότητά τους. Αλλά και με όρους πολιτικής και ηθικής θεμιτότητας – ως προς το εάν συνάδουν με το τι πρέπει να κάνει ένα κράτος, τι είδους σχέσεις εξουσίας πρέπει να διαμορφώνει και ποια όρια πρέπει να σέβεται. Καθώς μόνο αν αξιολογήσεις αυτό που ισχύει, μπορείς και καταλάβεις τι χρειάζεται για να το βελτιώσεις.
Άλλωστε, δεν είμαι υπέρμαχος των μεγαλεπήβολων μεταρρυθμίσεων και των πολιτικών θεατρινισμών – είμαι υπέρμαχος της μεθοδικής δουλειάς εντοπισμού αναγκών και της στοχευμένης αντιμετώπισής τους».
Εμβληματικό και στην αιχμή εκπαιδευτικών και ερευνητικών εξελίξεων το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Για το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο τόνισε ότι είναι εμβληματικό και παραμένει στην αιχμή των εκπαιδευτικών και ερευνητικών εξελίξεων και σημείωσε: «Είναι και ένα Πανεπιστήμιο με υψηλή πολιτική, κοινωνική και οικονομική σημασία, ως το πρώτο περιφερειακό πολυεδρικό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα. Σήμερα, το Πανεπιστήμιο εκτείνεται σε όλη τη Θράκη, καθώς έχει δημιουργήσει πυρήνες ακαδημαϊκής και ερευνητικής καινοτομίας στην Ξάνθη, την Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη και την Ορεστιάδα. Και το νέο νομοσχέδιο του υπουργείο Παιδείας δίνει μια ακόμα πιο ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, ώστε να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει στον ελληνικό, τον ευρωπαϊκό και τον παγκόσμιο εκπαιδευτικό χάρτη, αλλά και να λειτουργήσει ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης και αναβάθμισης του βιοτικού επιπέδου της Θράκης».
Στήριξη στα δημόσια Πανεπιστήμια και «ναι» στην ίδρυση μη κρατικών
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε πως ό,τι έχει καταφέρει στη ζωή του το χρωστάει στο δημόσιο σχολείο και το δημόσιο Πανεπιστήμιο, αλλά ταυτόχρονα με τη στήριξη στο δημόσιο Πανεπιστήμιο τάχθηκε και υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων.
«Ό,τι έχω καταφέρει στη ζωή μου, το χρωστάω πρωτίστως στο ελληνικό δημόσιο σχολείο και στο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Και στους φωτισμένους δασκάλους τους», είπε και πρόσθεσε:
«Τι κι αν έχω ξεχάσει τις ημερομηνίες, τους τύπους και τα ονόματα που με τόσο πείσμα απομνημόνευα. Η δίψα για μάθηση και η θέληση για προκοπή έχουν ανεξίτηλα χαραχτεί μέσα μου με λευκή κιμωλία που δεν σβήνει. Στο δημόσιο σχολείο και στο δημόσιο Πανεπιστήμιο βίωσα τι σημαίνει αξιοκρατία – το αποτέλεσμα ήταν πάντα αναλογικό της προσπάθειας. Χωρίς πίσω πόρτες για πιο γρήγορο τερματισμό, χωρίς παρακάμψεις. Και αργότερα, όταν ήθελα πια, να αποκτήσω και την ακαδημαϊκή εμπειρία του εξωτερικού – αυτό δεν μου χαρίστηκε. Βάσει της επίδοσής μου, μια υποτροφία του υπουργείου Οικονομικών ήταν το εισιτήριό μου για σπουδές εκτός Ελλάδας. Και κάπως έτσι, με συνέπεια και προσήλωση, βρέθηκα από τη Φούρκα της Χαλκιδικής στο Κολέγιο των Επιτρόπων της Κομισιόν.
Το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο το αγαπώ και το νοιάζομαι. Το θεωρώ τον πιο αποτελεσματικό ιμάντα κοινωνικής κινητικότητας. Φυσικά δεν ολιγωρώ μπρος στις προκλήσεις που αυτό αντιμετωπίζει. Τα Πανεπιστήμιά μας σταδιακά αποκτούν περισσότερη χρηματοδότηση, περισσότερους πόρους, ώστε να κλείνουν τις εκκρεμότητες του χθες, αλλά και να αποκτούν όλα τα εφόδια για να είναι πιο ανταγωνιστικά μπροστά στις συνθήκες του αύριο.
Η στήριξη του ελληνικού δημόσιου Πανεπιστημίου, ωστόσο, δεν αποκλείει και τη συμφωνία με τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων στη χώρα μας. Η αντιμετώπιση των δύο ως αμοιβαία αποκλειόμενων οδηγεί σε ένα παραπλανητικό παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Αλλά δεν πρέπει να παγιδευόμαστε σε ένα ψευδοδίλημμα. Στηρίζω την ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων πρωτίστως επειδή είμαι φιλελεύθερος. Ούτε επειδή το κάνει και η πλειοψηφία των ευνομούμενων χωρών ούτε χάρη στην αναπτυξιακή ώθηση που θα παρέχουν στη χώρα. Αλλά επειδή δεν γίνεται η χώρα μας να μην έχει άλλη φωνή πέρα από την κρατική στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στην πραγματικότητα, το ντιμπέιτ αυτό δεν αφορά τον άξονα Δεξιάς-Αριστεράς, αλλά τις φιλελεύθερες δυνάμεις των επιλογών και της εξωστρέφειας, από τη μία, και του κρατικού μονοπώλιου, από την άλλη. Το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν θα χάσει τίποτε σε αυτή τη νέα σελίδα που θα γυρίσει η χώρα μας. Απλά θα δοθεί και η δυνατότητα για μια ακόμη εκπαιδευτική πορεία. Σε κανέναν δεν θα επιβληθεί. Κανείς δεν θα βρεθεί χαμένος εξαιτίας της».
Τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρώπης – η ασπίδα της
Ο Μαργαρίτης Σχοινάς παράλληλα, αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Θράκη ως προς το μεταναστευτικό, λόγω των συνόρων με την Τουρκία, και την κλιματική κρίση μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού.
«Η Θράκη έχει επωμιστεί δυσανάλογα μεγάλο βάρος σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας και παρατήρησε: «Όποτε επισκέπτομαι τα ακριτικά χωριά της Θράκης και συναντώ τους κατοίκους τους, αισθάνομαι πως γνωρίζω ήρωες, δεδομένων των αλλεπάλληλων μεταναστευτικών ρευμάτων που έχει δεχτεί η περιοχή τα περασμένα χρόνια – ειδικά όταν αυτά λαμβάνουν τον χαρακτήρα υβριδικής απειλής, εργαλειοποιώντας τον ανθρώπινο πόνο.
Τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της Ευρώπης – η ασπίδα της, όπως είχε πει χαρακτηριστικά και η πρόεδρος της Κομισιόν σε επίσκεψή της στον Έβρο. Η διαχείριση του μεταναστευτικού δεν μπορεί παρά να είναι και ευρωπαϊκή υπόθεση, ενεργοποιώντας τις ευθύνες όλων των κρατών μελών. Η Θράκη έχει μία από τις πιο εμβληματικές χερσαίες επιχειρήσεις της FRONTEX, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής στην Ευρώπη».
Η Θράκη αποτελεί πρότυπο αρμονικής διαπολιτισμικής και διαθρησκευτικής συνύπαρξης
Παράλληλα ο κ. Σχοινάς επισήμανε ότι η Κομοτηνή και γενικότερα η Θράκη «αποτελεί ευρωπαϊκό πρότυπο αρμονικής διαπολιτισμικής και διαθρησκευτικής συνύπαρξης, δίχως εξτρεμισμό και ακρότητες. Όπου οι καμπάνες της εκκλησίας διαδέχονται αρμονικά το κάλεσμα του ιμάμη».
Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι η δημοκρίτεια ψυχή
Για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής είπε ότι είναι πυξίδα και ολοκλήρωσε την ομιλία του με αναφορά στον Δημόκριτο, λέγοντας: «Ο Δημόκριτος μιλάει για την ψυχή με έναν τρόπο ιδιαίτερο, συγκινητικό στην απλότητά του. Η ψυχή, λέει, δεν είναι κάποια υπερφυσική, μυστηριακή οντότητα. Την περιγράφει σαν ένα είδος φωτιάς και θερμότητας. Σαν μια πύρινη πανσπερμία ρινισμάτων που κινούνται και δίνουν ζωή στο σώμα. Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι η δημοκρίτεια ψυχή, η αναπνοή της ηπείρου μας. Είναι η βάση, το περιεχόμενο και η κορυφή της ευρωπαϊκής πυραμίδας: γειώνει, νοηματοδοτείκαι εμπνέει. Είμαι περήφανος που τον υπηρετώ και αισθάνομαι άφατη συγκίνηση που με τιμάτε για αυτό σήμερα».
Η αναγόρευση του κ. Σχοινά σε επίτιμο διδάκτορα είναι η δεύτερη από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, καθώς η πρώτη ήταν της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, τον περασμένο Νοέμβριο.
Νωρίτερα, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ΜαργαρίτηςΣχοινάς έκανε συμβολική φύτευση ελιάς στον περιβάλλοντα χώρο τουκτηρίου Διοίκησης (Πρυτανεία) του Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Ρίζες της Ευρώπης» που διοργανώνεται από το Europe Direct ΑΜΘ, παρουσία αρχών, εκπροσώπων της κοινωνίας, και μαθητών σχολείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Σχολεία πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αντιπρόεδρος κατά την ομιλία του στην επίσημη τελετή της αναγόρευσής του αναφέρθηκε στο θέμα «Η Παιδεία καθρέφτης των αξιών μας, πυλώνας του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής».
