Μια από τις πιο συναρπαστικές αποκαλύψεις της αρχαιολογίας και της ιστορίας της Ιατρικής προέρχεται από την αρχαία Θράκη και συγκεκριμένα τα Άβδηρα: εκεί πραγματοποιήθηκε η πρώτη γνωστή επιτυχής εγχείρηση κρανίου στον ελλαδικό χώρο, ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ., δηλαδή δύο αιώνες πριν από την εποχή του Ιπποκράτη.
Η ανακάλυψη αυτή παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Εθνικό Συνέδριο Τραύματος στη Θεσσαλονίκη, από ομάδα επιστημόνων της Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής του ΔΠΘ, η οποία εδρεύει στο Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης.
Μια γυναίκα, ένας τάφος και μια απίστευτη ιστορία
Η συγκλονιστική υπόθεση ξεκίνησε το 2005, όταν η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία εντόπισε στα αρχαία Άβδηρα έναν καλοδιατηρημένο σκελετό γυναίκας. Η γυναίκα φαίνεται να ανήκε σε αποστολή από τις ελληνικές πόλεις της Ιωνικής Αμφικτιονίας, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γύρω στο 654 π.Χ.
Κατά την εξέταση του κρανίου της, οι επιστήμονες εντόπισαν:
Σοβαρό τραύμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού, πιθανότατα από βλήμα σφεντόνας
Επουλωμένο άνοιγμα ωοειδούς σχήματος (14,78 x 9,19 mm)
Ίχνη από χειρουργική επέμβαση με ξέστρο, διαστάσεων 66,36 x 19,91 mm
Η ανάλυση του κρανίου στο Delphi-NY University στις ΗΠΑ επιβεβαίωσε ότι η γυναίκα επέζησε πλήρως, χωρίς σημάδια μόλυνσης ή θανατηφόρων επιπλοκών. Έζησε περίπου 20 χρόνια μετά την επέμβαση και πέθανε από άγνωστη αιτία, χωρίς σοβαρά παθολογικά ευρήματα πέραν ήπιας αρθρίτιδας και οδοντικών προβλημάτων.
Ιατρική γνώση πριν τον Ιπποκράτη
Η ανακάλυψη αυτή προκαλεί θαυμασμό αλλά και ερωτήματα, καθώς αποδεικνύει πως τεχνικές που αποδίδονταν μέχρι σήμερα στον Ιπποκράτη – όπως η κρανιοανάτρηση (τριπανισμός) – εφαρμόζονταν τουλάχιστον δύο αιώνες νωρίτερα.
«Εάν ο Ιπποκράτης υπήρξε ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της Ιατρικής Σχολής της Ιωνίας, τότε ποιος ήταν ο γιατρός που πραγματοποίησε μια τόσο πολύπλοκη επέμβαση στη Θράκη;» είναι το ερώτημα που θέτει η επιστημονική ομάδα.
Η απάντηση ίσως βρίσκεται ακόμη κάτω από τη γη
Η γυναίκα των Αβδήρων δεν ήταν απλώς ένα ακόμα εύρημα. Είναι ζωντανή μαρτυρία του επιπέδου γνώσης και φροντίδας στην αρχαία Θράκη. Και ίσως, εκεί κάτω, σε κάποιον τάφο που ακόμα δεν έχει ανοιχτεί, να βρίσκεται και το όνομα εκείνου του άγνωστου ιατρού που τόλμησε, έδρασε και… νίκησε τον θάνατο.
Η Θράκη αποδεικνύεται όχι μόνο σταυροδρόμι λαών, αλλά και λίκνο ιατρικής πρωτοπορίας, πολύ πριν την καταγραφή της επιστήμης όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
