Με την παρουσία της Α.Θ.Π του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στην Αδριανούπολη ετιμήθη πανηγυρικά η μνήμη του Ιερομάρτυρος Αγίου Κυρίλλου του ΣΤ’, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, που απηγχονίσθη στις 18 Απριλίου 1821 στην γενέτειρά του.
Ο φετινός εορτασμός προσέλαβε ιδιαίτερο χαρακτήρα μετά την από 11ης Ιανουαρίου ε.έ. Πράξη της Α.Θ.Π. και της περί Αυτόν Ιεράς Συνόδου για την αναγραφή του μαρτυρικώς απαγχονισθέντος Πατριάρχου στις αγιογραφικές δέλτους της Μεγάλης του Χριστού εν Κωνσταντινουπόλει Εκκλησίας.
Το πρωί του Σαββάτου της Διακαινησίμου η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης προέστη της Ευχαριστιακής Συνάξεως στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στην Αδριανούπολη, συλλειτουργούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλοχίου, Ρούσε κ. Ναούμ (της Εκκλησίας της Βουλγαρίας), Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού και Ίμβρου και Τενέδου κ. Κυρίλλου. Από του ιερού Βήματος εκκλησιάσθηκαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ και ο Σεβ. Μητροπολίτης Ικονίου κ. Θεόληπτος.
Ο εορτασμός συνεχίσθηκε την επομένη στην Ιερά Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου, όπου των λατρευτικών εκδηλώσεων προέστη ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, ως εκπρόσωπος της Α.Θ.Π., πλαισιούμενος από τον Σεβ. Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλόχιο και τον επιχώριο Μητροπολίτη κ. Δαμασκηνό.
Την Κυριακή του Αντίπασχα, 1η του μηνός Μαΐου ε.έ., το πρωί, το τρισαρχιερατικό συλλείτουργο έλαβε χώρα στον Ιερό Ενοριακό Ναό Αγίου Αθανασίου Πυθίου, πλησίον του οποίου ευρίσκεται ο τάφος του Αγίου.
Κατά το Κοινωνικό ανεγνώσθη η Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξις «Κατατάξεως ἐν τῷ ἁγιολογίῳ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Κυρίλλου ΣΤ΄ τοῦ ἀπό Ἀδριανουπόλεως».
Προ της απολύσεως της Θείας Λειτουργίας αντηλλάγησαν προσφωνήσεις και αντιφωνήσεις μεταξύ του προεξάρχοντος Αρχιερέως και του επιχώριου και ευλογήθηκε το κόλλυβο του Αγίου.
Ακολούθησε η λιτάνευση της ιεράς εικόνος, με τη συμμετοχή στρατιωτικού αγήματος και της Φιλαρμονικής του Στρατού, μέχρι τον τάφο του Αγίου και στο τέλος ευλογήθηκαν οι άρτοι.
Παρέστησαν ο Βουλευτής Έβρου Σταύρος Κελέτσης, ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου, ο Διοικητής της XVI Μεραρχίας Υποστράτηγος Θεόδωρος Χατζηγεωργίου και οι Ταξίαρχοι Νικόλαος Γιοβανούδης και Ευστάθιος Κοκκινίδης, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Διαμερίσματος Πυθίου, αντιπροσωπεία του Συλλόγου των εν Αλεξανδρουπόλει Πυθιωτών και ικανό εκκλησίασμα.
Το απόγευμα της ιδίας ημέρας στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Θεοδώρων Νέας Ορεστιάδος εψάλη ο Πανηγυρικός Εσπερινός προεξάρχοντος του εκπροσώπου της Α.Θ.Π. Σεβ. μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ. Ανεγνώσθη ωσαύτως η Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη και αφού λιτανεύθηκε η εικόνα του Αγίου ευλογήθηκαν οι προσκομισθέντες άρτοι.
Παρέστησαν ο Διοικητής της XVI Μεραρχίας Υποστράτηγος Θεόδωρος Χατζηγεωργίου, ο Διοικητής της 3ης Ταξιαρχίας Ταξίαρχος Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ορεστιάδος Χρήστος Ορμανλίδης, αντιπροσωπεία μαθητών του «Κυριλλείου» 1ου Δημοτικού Σχολείου Ορεστιάδος, αντιπροσωπείες πολιτιστικών Συλλόγων και φορέων.
Ο Σεβασμιώτατος σε Εγκύκλιό του προς το ποίμνιο της θεοσώστου επαρχίας του ανακοινώνοντας το σημαντικό γεγονός γράφει, μεταξύ άλλων· «Μεταξύ αὐτῶν, τῶν γνησίων μαθητῶν τοῦ Κυρίου, οἵτινες ἐγένοντο μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεώς Του λίθος πολύτιμος τῆς περιτέχνου ἀρχιερατικῆς μίτρας τῶν Πατριαρχῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως τυγχάνει καί ὁ μετά μαρτύρων συγχορεύων Κύριλλος ΣΤ’, ὁ Ἀδριανουπολίτης καί ἀπό Ἀδριανουπόλεως, οὗτινος ἡ τελευταία πνοή ὡς δρόσος Ἀερμών περιέρχεται τάς εὐφόρους πεδιάδας τῆς παρά τόν Ἕβρον ποταμόν Θρᾳκικῆς γῆς. Ὁ τίμιος αὐτός μαργαρίτης τῆς Πατριαρχικῆς τιμῆς καί ἀξίας ἀποτελεῖ σύμβολον, ὁμοῦ μετά τοῦ διαδόχου του Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ε’, καλῶν ποιμένων, ἀφωσιωμένων εἰς τήν προστασίαν καί πρόνοιαν τοῦ ἀνατεθέντος αὐτοῖς χριστωνύμου λαοῦ, καθώς ἀμφότεροι ἑκουσίως, θαρραλέως, μετά συνέσεως, ἐπιγνώσεως καί θείου ζήλου, προὐχώρησαν καί ἀνῆλθον τάς κλίμακας τοῦ μαρτυρίου, ἀποκλειστικῶς καί μόνον διά τήν ἁγίαν πίστιν τοῦ Χριστοῦ καί τήν καλήν περί αὐτῆς μαρτυρίαν ἐν τῷ κόσμῳ.
»Ἡ θυσία ἀμφοτέρων, ἔχουσα δι’ ἡμᾶς πνευματικόν φορτίον ἀκλονήτου καί ἀνυποχωρήτου πιστότητος εἰς τήν Ἀλήθειαν τοῦ Εὐαγγελίου εὑρίσκεται πάντοτε πρό ὀφθαλμῶν ἡμῶν, ὡς ἔμπνευσις, ὡς ὑπόδειγμα βίου καί πολιτείας πρὸς προάσπισιν τῶν εὐγενῶν καί θεοσδότων εὐθυνῶν τῆς Ἐκκλησίας. Διό καί μεγάλως εὐχαριστοῦντες, δοξολογοῦμεν τόν Ἀρχηγόν τῆς Ζωῆς καί τοῦ Θανάτου Κύριον ἡμῶν, τόν μή στεροῦντα τόν λαόν Αὐτοῦ καθ’ ἑκάστην ἐποχήν καὶ κατὰ τόπον Ἁγίων, ὡς ὁ Κύριλλος Στ’, ὁ τιμώμενος ἀπό τῆς πρώτης ὥρας, μετὰ τὸ μαρτύριον αὐτοῦ ἐν Ἀδριανουπόλει, ἐν Πυθίῳ, ἔνθα καί ὁ τάφος αὐτοῦ, ἀλλά καί ἀλλαχοῦ, ὅπου ὑπάρχουν ἀπόδημοι ἐντεῦθεν Χριστιανοί. Ὁ Ἱερομάρτυς Κύριλλος ὁ ΣΤ΄, διά πολλῶν καί ἑστώτων σημείων εὑρίσκεται πνευματικῶς μετά τῶν ἐπικαλουμένων τήν βοήθειαν καί πρεσβείαν αὐτοῦ, ἔχων ὡς μαρτυρίαν ἀψευδῆ τήν εὐωδίαν καί τήν αὐτοπρόσωπον εὐλογημένην παρουσίαν του.
»Τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐπισυμβάσης κατά τό ἔτος 1821 , ὁ ἀοίδιμος Κύριλλος, τὸ κλέος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἤθλησε τὸν τοῦ μαρτυρίου ἀγῶνα ὑπὲρ τῆς πίστεως, ἀγχόνῃ τελειωθεὶς τῇ 18ῃ τοῦ μηνός Ἀπριλίου, προσθήκη γενόμενος τοῖς ἀπ ̓ αἰῶνος ἁγίοις μάρτυσι, ἐνταφιασθέν τὸ τίμιον αὐτοῦ σκῆνος εἰς τό χωρίον Πύθιον τοῦ Διδυμοτείχου. Τὰ ἱερὰ αὐτοῦ λείψανα ἀργότερον μετεκομίσθησαν εἰς Ἀδριανούπολιν παρὰ τοῦ μακαρίου Μητροπολίτου Ἀδριανουπόλεως Γρηγορίου, τιμώμενα καί θαυματουργοῦντα, τῆς μνήμης αὐτοῦ ἀνεξιτήλου παραμεινάσης…
»Πρός τούτοις, ἡ Α.Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης καί Αὐθέντης ἡμῶν Βαρθολομαῖος μετά τῶν περί Αὐτόν Ἱερωτάτων Μητροπολιτῶν, λαβόντες ὑπ’ ὄψιν τὴν ζῶσαν καὶ ἰσχυρὰν μαρτυρίαν καὶ τήν συνείδησιν τῶν πιστῶν περὶ τῆς ἁγιότητος τοῦ μαρτυρικῶς άπαγχονισθέντος Ἱερομάρτυρος Πατριάρχου Κυρίλλου τοῦ Στ’, τοῦ ἀπό Ἀδριανουπόλεως ἐν ἔτει 1821, τῆς ἐρειδομένης ἐπὶ τῆς ἁγίας του βιοτῆς, τῆς διὰ τοῦ λόγου καὶ τοῦ ἔργου αὐτοῦ διδαχῆς, οὐ μὴν καὶ τοῦ μαρτυρικοῦ αὐτοῦ ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν τέλους, ἔτι δὲ καὶ τῆς πληθύος τῶν θαυμάτων, τῷ κοινῷ τῆς Ἐκκλησίας ἔθει καὶ τῇ μακραίωνι παραδόσει κατακολουθοῦντες, ὡς πρέπουσαν καὶ εὔλογον τὴν ἐπιθυμίαν καὶ τὴν κοινὴν συνείδησιν τοῦ φιλοχρίστου λαοῦ ἔκριναν καί διά προαιρέσεως Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς διαγνώμης, κατά την Συνεδρίαν τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 11ης παριππεύσαντος μηνός Ἰανουαρίου ἐ.ἔ., ἀπεφάσισαν καί Συνοδικῶς ἐθέσπισαν ὅπως ὁ εἰρημένος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Κύριλλος ὁ Στ’, ἐφ ̓ ἑξῆς συναριθμῆται τοῖς Ἁγίοις καὶ Μάρτυσι τῆς Ἐκκλησίας, τιμώμενος εἰς αἰῶνα τὸν ἅπαντα παρὰ τῶν πιστῶν καὶ ὕμνοις ἐγκωμίων γεραιρόμενος κατ ̓ ἔτος, τῇ ιη ́ τοῦ μηνός Ἀπριλίου, ἡμέρᾳ τῆς μαρτυρικῆς τελειώσεως αὐτοῦ (τῆς μνήμης αὐτοῦ δυναμένης, διὰ τὸν τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καιρὸν μετατίθεσθαι κατὰ τὴν Κυριακὴν ἤ Δευτέραν τῆς φωτοφόρου τῆς Ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ Δεσποτικῆς ἑορτῆς)».
