Επί τριάντα και πλέον χρόνια η Αλεξανδρούπολη αναπτύσσεται και λειτουργεί σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) του 1988 (επί δημαρχίας του Τάσου Σουλακάκη). Κατά την περίοδο 2010-2014 με εισήγηση του δημοτικού συμβούλου Γιάννη Λασκαράκη την οποία και ορθώς απεδέχθη ο τότε δήμαρχος Βαγγέλης Λαμπάκης, αποφασίσθηκε η σύνταξη μιας νέας μελέτης, η αναγκαιότητα της οποίας κρίθηκε από το γεγονός πως είχαν πλέον αλλάξει δραματικά οι γεωπολιτικές, οι πληθυσμιακές, οι οικονομικές αλλά και παραγωγικές συνθήκες της Αλεξανδρούπολης και του περιβάλλοντός της, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Αξίζει να σημειώσουμε πως το μοναδικό εργαλείο ενός Δήμου για την άσκηση πολιτικής χρήσεων γης και αξιοποίησης της δημοτικής περιουσίας, είναι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο.
Πρόκειται για το σημαντικότερο έργο και η ευθύνη του δημοτικού συμβουλίου για την τήρηση ουσιαστικών συμμετοχικών διαδικασιών, είναι μεγάλη. Υπενθυμίζεται πως τέλος του 2021 ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του Β1 Σταδίου, με την παρουσίαση των προτάσεων για τη χωρική οργάνωση, τις χρήσεις γης, την προστασία του περιβάλλοντος και την πολεοδομική ρύθμιση των περιοχών του Δήμου Αλεξανδρούπολης (εκτός της Δ.Ε. Τραϊανούπολης). Πριν την τελική του έγκριση από το δημοτικό συμβούλιο, είναι εξαιρετικής σημασίας να γίνει απολύτως κατανοητό το περιεχόμενο αυτού του νέου σχεδίου, όπως και οι προτάσεις- αλλαγές που θα προκύψουν από φορείς και θεσμικά όργανα, σε συννενόηση πάντοτε με τους μελετητές. Μόνο με αυτό τον τρόπο και με ορίζοντα το 2050, η Αλεξανδρούπολη θα μπορέσει να ικανοποιήσει τις αυξημένες ανάγκες των συμπολιτών μας για ποιότητα ζωής και την απαίτηση για ένα βιώσιμο, ασφαλή και ελκυστικό Δήμο με νέο σύγχρονο πρόσωπο.
Όλα αυτά σε μια περίοδο που δεν γνωρίζουμε που βρίσκεται η υπόθεση της περιβόητης μεταφοράς του ΚΤΕΛ, που η πόλη έχασε την ευκαιρία για ένα νέο Δικαστικό Μέγαρο ελλείψει πρότασης οικοπέδου από την δημοτική αρχή, με απουσία σύγχρονου διοικητηρίου, με το οικόπεδο του παλιού νοσοκομείου να παραμένει αναξιοποίητο, χωρίς κλειστή δημοτική αγορά- ιχθυαγορά, με την ανάγκη μεταφοράς του πεδίου βολής, με την έλλειψη υπόγειου δημοτικού πάρκινγκ, χωρίς σύγχρονη μαρίνα τουριστικών σκαφών, με ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο το οποίο συμπληρώνει ένα αιώνα ζωής στην καρδιά του αστικού ιστού, με την σιδηροδρομική γραμμή να διχοτομεί την πόλη, χωρίς σύγχρονο μεγάλο κλειστό γυμναστήριο αντάξιο της αθλητικής ιστορίας του Βολλευ, χωρίς ένα σύγχρονο «σπίτι» της ενόργανης κλπ κλπ.
Σε αυτή την τόσο σημαντική χρονική συγκυρία, η έλλειψη διάθεσης συνεργασίας καθώς και η απουσία ενός Επιχειρησιακού σχεδίου από πλευράς της δημοτικής αρχής, σε συνδυασμό με τα προαναφερόμενα τελικά στάδια του Γ.Π.Σ., «ανάγκασαν» και οδήγησαν σε διάστημα μόλις τριών μηνών την πλειοψηφία του Δημοτικού συμβουλίου στην κατάθεση ενός εναλλακτικού σχεδίου Τεχνικού προγράμματος, το οποίο και υπερψηφίστηκε έναντι της αντίστοιχης πρότασης του Δημάρχου της Αλεξανδρούπολης, γεγονός πρωτόγνωρο για τα αυτοδιοικητικά δρώμενα της χώρας.
Με δεδομένη πλέον την αδυναμία διοίκησης από πλευράς του κ.Ζαμπούκη, αναλάβαμε την πρωτοβουλία ως πλειοψηφία πλέον του δημοτικού συμβουλίου, να παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα εμπνευσμένο, με ρεαλιστικό στρατηγικό πολιτικό σχεδιασμό, λαμβάνοντας υπόψιν τα συνεχιζόμενα έργα, τις νέες χρήσεις γης, την δημοτική και δημόσια περιουσία, ικανό να αξιοποιήσει τους θεσμικούς αλλά και κάθε μορφής χρηματοδοτικούς πόρους.
Μια σύνθεση τριών προεκλογικών προγραμμάτων, των εισηγήσεων των κοινοτικών συμβουλίων, καθώς και αυτοδιοικητικών προτάσεων προηγούμενων ετών. Ένα επιχειρησιακό σχέδιο και ένα πρόγραμμα που μπορεί να αποτελέσουν το όραμα και την τεκμηρίωση για την χωροταξική και οικονομική ανάπτυξη όλης της ευρύτερης περιοχής, προβλέποντας ένα πλαίσιο διεκδικήσεων και συνεννοήσεων με το ΤΑΙΠΕΔ, την ΓΑΙΑΟΣΕ, τον Στρατό, τον Οργανισμό Λιμένα και την κεντρική διοίκηση της χώρας. Συνοπτική παρουσίαση των κεντρικών αξόνων:
1. Αξιοποίηση του τομέα μεταξύ των πρώην Αποθηκών της ΚΥΔΕΠ, της ευρύτερης περιοχής του Γαλλικού σταθμού μέχρι και την νέα περιφερειακή οδό. Ο χώρος των αποθηκών της ΚΥΔΕΠ με την αξιοποίησή του, μπορεί να αποτελέσει μια σύγχρονη δημοτική αγορά που θα περιλαμβάνει λαχαναγορά, κρεαταγορά και ιχθυαγορά, σε γειτνίαση με την ιχθυόσκαλα. Δίνεται επίσης λύση με την δημιουργία ενός κομβικού κέντρου συνδυασμένων μεταφορών με την χωροθέτηση του ΚΤΕΛ στην ευρύτερη περιοχή, με την μελλοντική κατάληξη του μεγάλου Περιφερειακού δρόμου, αλλά και σε συνδυασμό με την μεταφορά των Αστικών, με μια απευθείας σύνδεση με το αεροδρόμιο και φυσικά ένα νέο επιβατικό σταθμό του ΟΣΕ. Παράλληλα θα απελευθερωθεί ο χώρος που καταλαμβάνει ο σημερινός επιβατικός σταθμός του ΟΣΕ και η γραμμή του τρένου που φθάνει μέχρι σε αυτόν, δίνοντας την δυνατότητα να κατασκευαστεί ένας μεγάλος πεζόδρομος, ανοίγοντας παράλληλα το μέτωπο προς την θάλασσα. Η νέα σιδηροδρομική Εγνατία η οποία θα φέρει την ηλεκτροκίνηση στην Αλεξανδρούπολη με την δημιουργία ογκωδών πυλώνων, επιβάλλει να βρεθεί άμεση λύση με την υπάρχουσα σιδηροδρομική γραμμή η οποία διέρχεται μέσα από τον πολεοδομικό ιστό της πόλης. Τέλος σε συνεργασία με την Ομάδα των Φίλων του Γαλλικού Σταθμού θα μπορέσουμε να διασώσουμε το κεντρικό κτίριο του Σταθμού με την ταυτόχρονη αναγνώριση του ως ιστορικό τόπο.
2. Δημιουργία ενός νέου διοικητικού κέντρου στην περιοχή της Δ.Ο.Υ. Αλεξανδρούπολης, όπου δίπλα από το σημερινό κτίριο της εφορίας, χωροθετείται το μελλοντικό κτίριο του Δικαστικού Μεγάρου, ενώ ακριβώς σε παρακείμενο οικόπεδο ιδιοκτησίας της περιφερειακής ενότητας Έβρου θα δημιουργηθεί το νέο Διοικητήριο. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το υπάρχον κτίριο της Πυροσβεστικής υπηρεσίας αλλά και το μελλοντικό κτίριο της Αστυνομικής διεύθυνσης σε παρακείμενο οικόπεδο στον δρόμο προς Παλαγία.
3. Το υφιστάμενο κτιριακό συγκρότημα του Παλιού Νοσοκομείου στο οποίο θα γίνει προσωρινή μεταστέγαση υπηρεσιών της περιφερειακής ενότητας (στο κτίριο της «μοριακής βιολογίας»), εφόσον διαπιστωθεί πως κρίνεται κατεδαφιστέο στο μεγαλύτερο μέρος του, ή ασύμφορο ανακατασκευής και ανακαίνισης, θα πρέπει να εξεταστεί η αξιοποίηση του μέσω της συμμετοχής ιδιωτών.
4. Κατασκευαστικά προβλήματα που υπάρχουν στο σημερινό κτίριο της Δημαρχίας, μαζί με τυχόν σοβαρά ζητήματα στατικότητας (θα πρέπει να γίνει άμεσα διερεύνηση επί αυτού από πλευράς της δημοτικής αρχής), καθιστούν αναγκαία την μελέτη για νέο Δημαρχιακό Μέγαρο- δημοτικό θέατρο το οποίο χωροθετείται στο δημοτικό οικόπεδο δίπλα από το αρχαιολογικό μουσείο. Για πρώτη φορά μάλιστα εντάσσεται η διενέργεια διεξαγωγής αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για ειδικά κτίρια (όπως συμβαίνει σε όλη την χώρα) με σκοπό να αναδειχτεί η Αλεξανδρούπολη μέσω της σύγχρονης αρχιτεκτονικής με την δημιουργία τοπόσημων κτιρίων, εκτεταμένης εμβέλειας.
5. Δημιουργία δημοτικού κλειστού υπόγειου χώρου στάθμευσης στην θέση του παλιού κολυμβητηρίου με ταυτόχρονη ανάπλαση του υπέργειου χώρου και την δημιουργία ενός Ανοιχτού Χώρου Πόλης, καθώς και βοτανικού κήπου (η μελέτη θα γίνει μέσω πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού), με σκοπό την ενοποίηση του με το παρακείμενο πάρκο των «Προσκόπων».
6. Η προβλεπόμενη από το νέο Γ.Π.Σ. μεταφορά του σημερινού πεδίου βολής «Αετός», δίνει την δυνατότητα χωροθέτησης ενός σύγχρονου αθλητικού κέντρου με την δημιουργία του νέου ποδοσφαιρικού «Πανθρακικού σταδίου. Το γήπεδο «Φώτης Κοσμάς» θα παραμείνει ως αθλητικός χώρος άθλησης, θα ανακαινιστεί και θα κατασκευαστεί μετά απο 50 και πλέον χρόνια στέγαστρο που θα καλύψει την μεγάλη κερκίδα. Στα μελλοντικά σχέδια η δημιουργία των αναγκαίων κουλουάρ με σκοπό την διεξαγωγή πανελληνίων και διεθνών αθλητικών αγωγών στίβου. Ήπιες αθλητικές εγκαταστάσεις θα μελετηθούν για να κατασκευαστούν όπως προβλέπεται απο το Γ.Π.Σ. στο χώρο του πρώην στρατοπέδου «Παρμενίων». Η διεκδίκηση απο τον Στρατό του στρατοπέδου «Ιωάννου», μπορεί να αποτελέσει πιθανή εναλλακτική πρόταση για την χωροθέτηση του νέου κλειστού γυμναστηρίου. Το «Σπίτι» της ενόργανης χωροθετείται στο οικόπεδο που ήταν να κατασκευαστεί το αθλητικό μπαλόνι και η μελέτη θα γίνει από τις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου. Τέλος προβλέπεται η δημιουργία – βελτίωση αγωνιστικής πίστας μηχανοκίνητου αθλητισμού στην παραλία του Απαλού.
7. Άξιο μνείας είναι ο σχεδιασμός με μελέτη και η κατασκευή της ανάπλασης του πάρκου της Αργούς, ενταγμένο, μέσα στην μείζονα ανάπλαση του Νοτίου τμήματος του παραλιακού μετώπου από την στροφή Εγνατία ως τις αποθήκες της ΚΥΔΕΠ.
8. Εκπαίδευση
9.Ενεργειακά έργα
10. Έργα λοιπών υποδομών
11. Συνεχιζόμενα έργα
12. Δημοτικές ενότητες Φερών – Τραιανουπολης, οικισμοί Παρατηρήσεις-διευκρινίσεις : το εγκεκριμένο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το τρέχον έτος, μαζί με το νέο Επιχειρησιακό σχέδιο και όλα αυτά σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση του Γενικού Πολεοδομικού σχεδίου, συνιστούν έναν πολύ σημαντικό «αυτοδιοικητικό χάρτη» τόσο για την σημερινή όσο και για όλες τις επόμενες δημοτικές αρχές που θα διοικήσουν την Αλεξανδρούπολη. Είναι ένα ρυθμιστικό πλαίσιο το οποίο μπορεί να εξελίσσεται, να αποτελεί προϊόν διαβουλεύσεων και βελτιώσεων. Βάζει άμεσες προτεραιότητες μια και για πρώτη φορά χωροθετείται και ήδη έχει δρομολογηθεί να εξετασθεί η δημιουργία σύγχρονου δημοτικού υπογείου πάρκινγκ.
Είναι επίσης ενδεικτικό πως η απαιτούμενη αλλαγή στην χρήση γης του συγκεκριμένου οικοπέδου, μπορεί να επιτευχθεί τάχιστα μέσω της μελέτης του νέου Γ.Π.Σ. Από τα στοιχεία του Επιχειρησιακού σχεδίου, π.χ. η επιλογή για πρώτη φορά χώρου για το νέο Δικαστικό Μέγαρο, θα δώσει την δυνατότητα στο κεντρικό κράτος να συμπεριλάβει και την Αλεξανδρούπολη στα επόμενα υπό ανέγερση κτίρια μια και η χρηματοδότηση γίνεται μέσω ΣΔΙΤ ( όπως έγινε με το κτίριο της Πυροσβεστικής και αναμένεται να υλοποιηθεί με τον ίδιο τρόπο το νέο κτίριο της Αστυνομικής διεύθυνσης).
Επίσης από το νέο Γ.Π.Σ. θα αποφασιστεί οριστικά και ο χώρος που θα μεταφερθεί το πεδίο βολής «Αετός», δίνοντας παράλληλα την δυνατότητα να αξιοποιηθεί ο σημερινός χώρος.
Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί πως μπορεί για π.χ. να μην είναι πρωτεύον θέμα για την Αλεξανδρούπολη η κατασκευή νέου δημαρχιακού μεγάρου, είναι όμως επιβεβλημένο να εξετασθεί η στατικότητα του σημερινού κτιρίου (υπάρχουν υπόνοιες γύρω από αυτό το ζήτημα) σε συνδυασμό με την ανάγκη για ένα σύγχρονο δημοτικό θέατρο.
Αναγκαία είναι και η πρόταση χωροθέτησης δημαρχείου στο νέο Γ.Π.Σ. (όπως υπήρχε χαρακτηρισμένη θέση και στο παλιό πολεοδομικό σχέδιο), συνεπώς και η δέσμευση του κατάλληλου χώρου.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως ο «αυτοδιοικητικός χάρτης» τον οποίο αποκτά πλέον μετά απο πολλά χρόνια η Αλεξανδρούπολη, περιλαμβάνει την δημιουργία υποδομών για όλο τον δήμο, σε βάθος χρόνου και με ορίζοντα την επόμενη τριακονταετία.
Παύλος Α. Μιχαηλίδης Αρχιτέκτων μηχανικός Δημοτικός Σύμβουλος
Επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ – Ο ΔΗΜΟΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ»
