Πιλοτική εφαρμογή στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη για την καταγραφή των πληθυσμιακών μεταβολών και την προώθηση στοχευμένων πολιτικών. Το Εθνικό Σχέδιο 2025–2035 με ορίζοντα 20 δισ. ευρώ.
Στην πρώτη γραμμή της μάχης για την αναχαίτιση του δημογραφικού προβλήματος μπαίνει η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, καθώς στην περιοχή θα εφαρμοστεί πιλοτικά η σύσταση του Εθνικού Παρατηρητηρίου για τη Δημογραφική Πολιτική, ένα νέο εργαλείο που σχεδιάζει η κυβέρνηση με πρωτοβουλία της υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνας Μιχαηλίδου.
Το Παρατηρητήριο εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Δημογραφικής Πολιτικής 2025–2035, συνολικού ύψους 20 δισ. ευρώ και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως καταγραφικό, αναλυτικό και υποστηρικτικό κέντρο πληθυσμιακών δεδομένων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, με εμφανή πτώση πληθυσμού τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά και με ειδικό γεωπολιτικό βάρος, επιλέγεται ως πεδίο πρώτης εφαρμογής. Στόχος: να παρακολουθούνται σε πραγματικό χρόνο στοιχεία όπως γεννήσεις, θάνατοι, μεταναστεύσεις, μεταβολές εργασίας, ανάγκες βρεφονηπιακών σταθμών, λειτουργία σχολείων, και τάσεις εγκατάλειψης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα κατατεθεί εντός του καλοκαιριού, ενώ η υλοποίηση του Παρατηρητηρίου θα χρηματοδοτηθεί με 3 εκατ. ευρώ μέσω ΕΣΠΑ, με τεχνική υποστήριξη από τον ΟΟΣΑ και το ευρωπαϊκό εργαλείο TSI (Technical Support Instrument).
Τι θα παρακολουθεί το Παρατηρητήριο:
Γεννήσεις και θάνατοι ανά νομό
Δημογραφικές μεταβολές (εισερχόμενοι – εξερχόμενοι πληθυσμοί)
Στατιστικά απασχόλησης και ανεργίας
Διαθεσιμότητα υποδομών (παιδικοί σταθμοί, σχολεία)
Τοπικές ελλείψεις ή υπερσυγκεντρώσεις
Επιδράσεις των μέτρων στήριξης οικογένειας
Οι 5 Πυλώνες της Εθνικής Στρατηγικής για το Δημογραφικό:
Ενίσχυση γεννήσεων – Στήριξη οικογένειας: Αύξηση επιδομάτων, εξίσωση τριτέκνων – πολυτέκνων, παροχές εργοδοτών χωρίς φορολόγηση.
Ενίσχυση απασχόλησης: Κίνητρα για εργασία σε νέους και γυναίκες.
Διαχείριση γήρανσης: Αναβάθμιση ΚΑΠΗ, Γηριατρική, συμμετοχή ηλικιωμένων στην ανώτατη εκπαίδευση.
Τοπική ανάπτυξη και καινοτομία: Κοινωνική κατοικία, τηλεϊατρική, στοχευμένη πρόσληψη γονέων στους δήμους.
Ενημέρωση – Έρευνα – Παρατηρητήριο: Συστηματική καταγραφή, ευαισθητοποίηση και διαρκής αξιολόγηση.
Η πραγματικότητα:
Το φυσικό ισοζύγιο στην Ελλάδα είναι αρνητικό εδώ και πάνω από μια δεκαετία
Οι γεννήσεις το 2022 έπεσαν κάτω από τις 80.000 για πρώτη φορά
Ο μισός πληθυσμός είναι άνω των 46 ετών
Η πολυπληθέστερη ομάδα το 2070, αν δεν αλλάξει κάτι, θα είναι οι γυναίκες άνω των 90
Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη θα αποτελέσει το πρώτο «παρατηρούμενο εργαστήριο» αυτού του εθνικού σχεδίου. Όπως δηλώνουν κύκλοι του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής:
«Θέλουμε να φέρουμε τις οικογένειες ξανά στο κέντρο της πολιτικής. Και αυτό ξεκινά με το να ξέρουμε πού, ποιοι και πόσοι μπορούμε να χτίσουμε μέλλον.»
