Μετά τη λήξη της 60ετούς συμφωνίας για την παροχή υδάτων από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα, οι δύο χώρες διαπραγματεύονται νέα συμφωνία, καθώς η ελληνική γεωργία κινδυνεύει από έλλειψη νερού.
Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της Βουλγαρικής Εθνικής Τηλεόρασης (BNT), έχει συσταθεί μια διακρατική επιτροπή μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας. Σκοπός της η επίλυση του ζητήματος που προέκυψε μετά τη λήξη της 60ετούς συμφωνίας για την παροχή υδάτων από τον ποταμό Άρδα. Η συμφωνία, η οποία υπεγράφη στις 9 Ιουλίου 1964, προέβλεπε την παροχή ρυθμιζόμενης ποσότητας νερού από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα για αρδευτικούς σκοπούς.
Μετά τη λήξη της στις 9 Ιουλίου 2024, το βουλγαρικό κράτος δεν έχει πλέον την υποχρέωση να παρέχει αυτές τις ποσότητες νερού. Για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών κατά την περίοδο 10 Ιουλίου 2024 έως 30 Σεπτεμβρίου 2024, συνήφθη προσωρινή εμπορική συμφωνία μεταξύ της «Εθνικής Ηλεκτρικής Εταιρείας» (NEK) της Βουλγαρίας και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης της Ελλάδας. Η NEK ανακοίνωσε ότι παρείχε τις συμφωνημένες ποσότητες νερού πλήρως. Επί του παρόντος, η διακρατική επιτροπή εργάζεται για την εξεύρεση μακροπρόθεσμης λύσης στο ζήτημα της παροχής υδάτων από τον ποταμό Άρδα.
Αναλυτικά:
Η διακρατική επιτροπή μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας συστάθηκε με σκοπό την αναζήτηση λύσης στο πρόβλημα. Η λήξη της 60ετούς συμφωνίας για την παροχή υδάτων από τον ποταμό Άρδα προς την Ελλάδα ήταν η αρχή του ζητήματος.
Ιστορικό της συμφωνίας
Η αρχική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών υπογράφηκε στις 9 Ιουλίου 1964 και προέβλεπε τη ρυθμιζόμενη ροή υδάτων από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα για αρδευτικούς σκοπούς.
Με τη λήξη της στις 9 Ιουλίου 2024, η Βουλγαρία δεν έχει πλέον υποχρέωση να παρέχει νερό προς την Ελλάδα, γεγονός που δημιουργεί ανησυχία στις ελληνικές αγροτικές περιοχές, ειδικά στη Θράκη και τη Μακεδονία.
Η προσωρινή εμπορική συμφωνία
Για να καλυφθούν οι ανάγκες των καλλιεργειών κατά τη θερινή περίοδο, υπογράφηκε μια προσωρινή εμπορική συμφωνία μεταξύ της «Εθνικής Ηλεκτρικής Εταιρείας» (NEK) της Βουλγαρίας και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Η συμφωνία αυτή προέβλεπε τη συνέχιση της παροχής νερού μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2024, με συγκεκριμένους όρους και οικονομικά ανταλλάγματα.
Σύμφωνα με την NEK, οι συμφωνημένες ποσότητες νερού παραδόθηκαν στο ακέραιο, ωστόσο η ελληνική πλευρά ζητά μια νέα μακροχρόνια συμφωνία που να διασφαλίζει σταθερή παροχή νερού και μετά το 2024.
Η θέση της Βουλγαρίας
Το βουλγαρικό Υπουργείο Περιβάλλοντος και Υδάτων έχει δηλώσει ότι προτεραιότητά του είναι η κάλυψη των εθνικών αναγκών της Βουλγαρίας.
Μάλιστα, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αυξημένης ανάγκης για νερό, η Σόφια θέλει να διασφαλίσει πρώτα τη δική της υδατική επάρκεια, πριν δεσμευτεί σε νέα συμφωνία με την Ελλάδα.
Οι ελληνικές ανησυχίες
Από την ελληνική πλευρά, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης τονίζει ότι περίπου 212.000 στρέμματα εξαρτώνται από το νερό του Άρδα για την άρδευση των καλλιεργειών τους.
Η έλλειψη συμφωνίας θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή, ειδικά σε καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, ο καπνός και τα σιτηρά.
Επιπλέον, οι τοπικές αρχές φοβούνται ότι αν η Βουλγαρία διακόψει οριστικά τη ροή του νερού, η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις άρδευσης, οι οποίες είναι είτε πολύ δαπανηρές είτε τεχνικά δύσκολες.
Η διακρατική επιτροπή και οι διαπραγματεύσεις
Η διακρατική επιτροπή Ελλάδας – Βουλγαρίας έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης. Οι βασικοί άξονες της συζήτησης περιλαμβάνουν:
– Μια νέα, πολυετή συμφωνία για την παροχή νερού, με ξεκάθαρους όρους και δεσμεύσεις.
– Εναλλακτικά σενάρια που θα επιτρέψουν τη διατήρηση της ροής νερού, αλλά με διαφορετικές ποσότητες ή διαφορετικό κόστος για την Ελλάδα.
– Τεχνικές λύσεις, όπως η δημιουργία νέων υποδομών αποθήκευσης και διαχείρισης νερού στην Ελλάδα.
Η κατάσταση παραμένει αβέβαιη, καθώς η Βουλγαρία δεν έχει δείξει διάθεση να ανανεώσει τη συμφωνία με τους ίδιους όρους. Η Ελλάδα προσπαθεί να εξασφαλίσει την ομαλή άρδευση των καλλιεργειών της, ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, χωρίς ακόμη να έχει επιτευχθεί οριστική συμφωνία.
