Μαζικές μετακινήσεις με καθοδήγηση και… τιμοκατάλογο. Πέντε χρόνια μετά, οι ντόπιοι μιλούν χωρίς φιλτράρισμα για τη νύχτα που ο Έβρος έγινε παγίδα.
Πέντε χρόνια μετά την οργανωμένη πίεση της Άγκυρας στα ελληνοτουρκικά σύνορα, κάτοικοι του Έβρου θυμούνται. Όχι με αριθμούς, ούτε με διακηρύξεις. Με φράσεις. Με εικόνες. Με σιωπές.
Το βίντεο που ήρθε στη δημοσιότητα αποτυπώνει τι είδαν, τι έζησαν και τι κατάλαβαν οι άνθρωποι που μένουν δίπλα στον ποταμό. Εκεί που δεν γράφονται ανακοινώσεις , εκεί που μετράει τι περνά και ποιος τον περνά.
«Μας τους έστελναν νύχτα»
«Είχαμε δει πολλούς, με φακούς και παιδιά στην αγκαλιά, να περνάνε μέσα απ’ τα χωράφια. Δεν ήξεραν πού είναι. Τους είχαν πει “θα μπείτε και θα σας δεχτούν”.»
Οι μαρτυρίες συγκλίνουν: δεν ήταν αυθόρμητη ροή. Ήταν κατεύθυνση.
Οι μετανάστες οδηγούνταν μεθοδικά προς τα σύνορα, και από την τουρκική πλευρά υπήρχε ανοχή ή και ενθάρρυνση.
«Τους χρέωναν για να περάσουν»
«Εκείνοι έστησαν μπίζνα. Όποιος ήθελε να περάσει, πλήρωνε. Είχαν οδηγούς, δείχναν τα περάσματα. Υπήρχαν τιμές.»
Σύμφωνα με τους ντόπιους, η Τουρκία δεν αρκέστηκε στο να ανοίξει τον δρόμο: τον πούλησε.
Και οι απελπισμένοι άνθρωποι που έσπρωξε προς τον Έβρο, έγιναν μέσο πίεσης και ταυτόχρονα εργαλείο κέρδους.
Ο Έβρος ως εργαλείο: Τότε και τώρα
Αυτό που περιγράφουν οι κάτοικοι δεν είναι μεταναστευτικό. Είναι υβριδικός πόλεμος. Με αόρατο οπλισμό, ανθρώπινες “μοίρες” ως βλήματα και γεωπολιτικό στόχο.
Ο Έβρος δεν έζησε απλώς μια δύσκολη περίοδο.
Έγινε το πεδίο δοκιμής ενός νέου τύπου επίθεσης, όπου η Άγκυρα δοκίμασε να διαπεράσει τα ελληνικά σύνορα χωρίς στρατό αλλά με ρεύμα.
Πέντε χρόνια μετά, οι λέξεις γυρνούν πίσω
Δεν είναι εύκολες οι κουβέντες. Οι κάτοικοι τα λένε με δισταγμό. Ίσως γιατί δεν τους ρώτησε κανείς στα σοβαρά. Ίσως γιατί ένιωσαν πως δεν μετρούν.
Κι όμως:
«Αυτοί που φώναζαν στα μικρόφωνα έφυγαν. Οι εικόνες έφυγαν. Εμείς μείναμε.»
Πέντε χρόνια μετά, ο Έβρος δεν έχει ανάγκη να θυμηθεί τι έγινε. Δεν το ξέχασε ποτέ.
Η υπόλοιπη Ελλάδα το θυμάται; Ή το βλέπει απλώς σαν σύνορο στον χάρτη;
